Orman yangınlarının 15 günü

Orman Genel Müdürlüğü’nün kayıtlarına göre, Türkiye’de 15 kentte 28 ayrı noktada orman yangını kaydedildi. Manavgat’ta 4 ayrı noktada başlayan orman yangını, ilerleyen saatlerde yerleşim yerlerine yaklaştı. Aynı gün, OGM kayıtlarında görünmeyen Osmaniye ve Kayseri’de de yangın kaydedildi.  

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, sosyal medyadan yaptığı açıklamada, ‘’Marmaris’teki orman yangınına 30 arazöz, 5 helikopter, 1 uçakla müdahale ediyoruz’’ dedi. Fakat hava aracı takip uygulaması Flight Radar incelendiğinde Marmaris’teki yangına müdahale eden hava araçlarının bu sayıda olmadığı anlaşıldı. 

Marmaris Cumhuriyet Başsavcılığı, Muğla’nın Marmaris ilçesindeki yangınla ilgili soruşturma başlatıldığını belirttiği açıklamasında “Marmaris Cumhuriyet Başsavcılığımızca derhal soruşturma başlatılmış olup yangın tüm yönleriyle ve titizlikle incelenmektedir” dedi.

 #HelpTurkey etiketi ile yapılan paylaşımlar, Twitter ve Instagram’da en çok konuşulan konular arasına girmeye başladı.

Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, 2 günde 53 orman yangını çıktığını, bunlardan 36’sının kontrol altına alındığını açıkladı. Manavgat ve Akseki’de 3, Marmaris’te 1 kişi yangınlarda hayatını kaybetti. Mersin’de ise iki çobanın kayıp olduğu bilgisi paylaşıldı. Muğla Marmaris’te itfaiyecilere su taşırken motosikletiyle kaza yapan 25 yaşındaki Şahin Akdemir de hayatını kaybedenler arasındaydı. 

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Antalya Manavgat’taki yangın bölgesinde halkla buluştu. Bir vatandaş, yangın söndürme uçaklarının yetersizliğinden yakınınca Çavuşoğlu, “3 uçağımız vardı, 3’ü de buradaydı. Bir tanesi sonra gitti.” diye yanıt verdi. Bir başka vatandaş ise, “Türk Hava Kurumu’nda 10 tane uçak var hepsi yatıyor.” diye çıkıştı.

 Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, Antalya’da yangınların son durumuna ilişkin yaptığı açıklamasında THK uçaklarının neden kullanılmadığına yönelik tartışmalarına, “THK uçakları uçabilecek kapasitede değil” dedi.

Alevlerin başladığı noktaya yakın yerde evleri bulunanların yangını komşu çocuklarının çıkardığını iddia edilmesi üzerine Marmaris İlçe Emniyet Müdürlüğü Çocuk Büro Amirliği ekipleri, 10 yaşlarında 2 çocuğun pedagog eşliğinde ifadelerini aldı. Çocukların, “Kitap yakıyorduk. Bir anda alev çoğaldı. Kola şişesine su doldurup söndürmek istedik. Sönmedi. Biz de kaçtık” dediği öğrenildi.

Yaklaşık 3 bin turist deniz yoluyla yangın bölgesinden ayrıldı.

Hükümete yakın gazeteler, orman yangınlarında sabotaj şüphesi manşetleriyle çıktı. 

Bilim insanları ise aşırı kuraklık ve yükselen sıcaklıklar yüzünden aynı anda birçok noktada orman yangınları çıkabildiğini hatırlattı.

Komedyen Şahan Gökbakar, yangının etkili olduğu Marmaris Turgut bölgesinden canlı yayınlar yapmaya başladı.

Ukrayna Acil Durumlar Servisi’nin sitesinde yayınlanan açıklamada, kuruma bağlı iki uçağın Türkiye’deki orman yangınlarına müdahale çalışmalarına katıldığı belirtildi.

Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, yangınla mücadele amacıyla Türkiye’ye bir uçak gönderileceğini söyledi. Daha sonra Acil Durumlar Servisi, iki uçak gönderme kararı alındığını duyurdu. Ukrayna Türk itfaiyecilerine yardım amacıyla iki An-32P tipi yangın söndürme uçağı ekibi ve destek grubu gönderdi.

Antalya’nın Manavgat ilçesindeki orman yangını söndürme çalışmasına katılan 2 işçi hayatını kaybetti. Yaralı 2 işçi de tedavi altına alındı.

Hürriyet Brüksel temsilcisi Güven Özalp, Türkiye’nin yangınlar için AB’den destek talebinde bulunduğunu yazdı. Konuya ilişkin yaptığı sosyal medya paylaşımında Özalp, şu bilgileri paylaştı:

“Türkiye yangınlar için AB’den destek talebinde bulundu. Ankara’nın girişimi üzerine Türkiye’nin katılımcı ülkeleri arasında yer aldığı Sivil Savunma Mekanizması EUCPM aktive edildi. İspanya iki, Hırvatistan bir adet Canadair uçağı gönderiyor.”

Marmaris’te bölge halkının pet şişelerle su tankeri doldurduğu anlar sosyal medyada en çok paylaşılan videolar arasına girdi.

Cenap Aşçı, kayyum heyeti başkanı olduğu THK’da uçakların bakımıyla ilgili sorumluluğu olmadığını söyledi. Aşçı canlı yayında bakım yapma yetkisiyle ilgili, “kayyum heyeti başkanıyım” diyerek yayından ayrıldı.

Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, “Yerleşim yerlerini korumaktan, ormanların yanmasına müsaade etmek zorunda kaldık. Bu konuda birinci dereceden sorumlu belediyelerdir. En azından bu yangından sonra oturup, belediyelerimizle birlikte bir çalıştay yapıp konuşmamız lazım” dedi.

Türkiye’nin AB’den talebine karşılık Hırvatistan’ın gönderdiği amfibik uçak 2 Ağustos akşamı Antalya’ya iniş yaptı. 

Antalya’nın Gündoğmuş ilçesinde yangınların kontrol altına alınmasının ardından açıklama yapan Gündoğmuş Belediye Başkanı Mehmet Özeren, “Evleri kullanılmaz hale gelen vatandaşlarımız için TOKİ tarafından 20 yıl ödemeli çok cüzi faizlerle, istedikleri şekilde evleri tekrar yapılacak. Evi çok eski olan vatandaşlar, ‘Keşke bizim de evimiz yansaydı diyecekler.’ Devletin teselli hibesi çok fazla” ifadelerini kullandı. 

Avukat Figen Albuga Çalıkuşu, Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, bakan yardımcıları, Orman Genel Müdürü ve yardımcıları ile 2019 tarihli yangın söndürme ihale şartlarını hazırlayan ve ihaleye onay veren kamu görevlileri hakkında suç duyurusunda bulundu.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, Antalya’nın Manavgat ilçesindeki Manavgat Ulualan Yangın Yönetim Merkezi’nde yaptığı açıklamada, helikopterle incelemelerde bulunarak, yangın bölgesinin nereye doğru ilerlediğini uzmanlarla incelediklerini söyledi. 

Yangınlarla ilgili konuşan Bakan Çavuşoğlu, “Bugüne kadar görmediğimiz bir afetle karşı karşıyayız. Bu mücadeleyi de hep birlikte verip hep birlikte bunun üstesinden geleceğiz. Gayretlerimizi sürdüreceğiz.” dedi.

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), orman yangınlarına ilişkin yapılan yayınlarda “halkı olumsuzluğa yönlendirebilecek içeriklerin ortaya konulduğunu” belirterek, medya kuruluşlarına “halkı yanlış yönlendirebilecek üsluptan kaçınmaları” uyarısında bulundu.

Açıklamada Türkiye’nin farklı noktada çıkan yüzün üzerinde yangının, acil müdahale ekipleri tarafından başarıyla söndürüldüğüne dikkat çekilerek “Buraları hiç görmeksizin sadece yanan alanların ısrarla ekranlara taşınması, kaos havası beklentisinde olan çevrelerin istediği yönde bir yayıncılıktır” denildi.

CHP’li 11 büyükşehir belediye başkanı “yangın özel gündemi” ile toplandı. Çevrimiçi gerçekleştirilen toplantıda, orman yangınlarıyla ilgili alanında uzman kişilerden oluşan bir bilim kurulu oluşturulması kararı alındı. Türk Hava Kurumu’na (THK) yönelik küçültücü girişimleri ayıpladıklarını vurgulayan 11 başkan, kurumdaki yangın söndürme uçaklarının tüm bakım ve işletme giderlerini karşılamaya ve aktif hale getirerek Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kullanımına sunmaya hazır olduklarını açıkladı.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Muğla’daki yangınlarda bir vatandaşın daha hayatını kaybettiğini duyurdu. Böylece yangınlarda hayatını kaybedenlerin sayısı dokuza yükselmiş oldu. Daha önce yapılan açıklamalarda da Manavgat’ta yedi, Marmaris’teki yangınlarda da bir kişinin yaşamını yitirdiği belirtilmişti.

Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) 2021 Yılı Kurumsal Mali Durum ve Beklentiler Raporu, Meclis gündemine taşındı. 4.2 milyar liralık bütçeye sahip OGM’nin 2021 yılı için orman yangınlarına yönelik yalnızca 193 milyon TL’lik kaynak ayırdığı, 26 helikopter alımı için ayrılan tutarın ise bin lira olduğu ortaya çıktı.

Raporu TBMM gündemine taşıyan CHP milletvekili Murat Emir, OGM’nin orman yangınlarına yeterince müdahale edemediğini belirterek şunları söyledi: “Her gün yüzlerce hektar orman alanı göz göre göre yanarken Orman Genel Müdürlüğü yangınlara yeterince müdahale edemiyor. Çünkü tüm uyarılara rağmen yangına hazırlıksız yakalandılar. Bütçe kalemleri de bu hazırlıksızlığı net bir şekilde ortaya koyuyor. Türk Hava Kurumu’nun uçaklarını hangarda çürüten, ‘yangına helikopterlerle müdahale edeceğiz’ diyen OGM, 26 helikopter alımı için ise bin liralık ödenek ayırmış. Yalnızca bin lira. Yani biz bu yıl helikopter de almayacağız demişler.”

Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, orman yangınları sürerken, küle dönen bazı alanların daha şimdiden bazı emlak sitelerinde ‘imara açılacak’ ibaresiyle satışa çıkarıldığını tespit ettiklerini söyledi. 

Muğla Milas’ta yangınla mücadele sürerken öğleden sonra rüzgarın da etkisiyle alevler Kemerköy Termik Santrali’ne sıçradı.

Santraldeki personel tahliye edilirken terminalde bulunan patlayıcı maddeler dışarı çıkarıldı. Santralde yoğun bir tahliye çalışması yürütüldü.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, canlı yayında yaptığı açıklamasında Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli gibi, yangınların yönetiminden belediyeleri sorumlu tuttu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Yerleşim bölgelerindeki bu tür yangın vesairelerin sorumluluğu büyükşehir belediyelerinin” dedi.

Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, bir şirketin İsrail’deki bir şirketten kiraladığı 2 uçağın geleceğini belirterek, “Ukrayna’dan özel şirketten bulup da kiraladığımız 4 helikopter Isparta Havalimanı’na indi” dedi.

Tarım ve Orman Bakanlığının 2019-2023 stratejik planında orman yangınlarıyla mücadele için herhangi bir çalışma olmadığı ortaya çıktı.

Orman Bakanı Pakdemirli, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Altı ilde 13 adet orman yangınını kontrol altına alma çalışmaları büyük bir özveri ile devam ediyor. Son dokuz günde ise 44 ilde 191 orman yangını kontrol altına alındı.” dedi. 

Halk TV’nin Muğla’da yangınlara dair yaptığı özel yayınını basan beş-altı kişilik grup yayında konuşmak istedi. Yayın arasında gruptakilerin yayın ekibine saldırdığı anlar sosyal medyada paylaşıldı. Olayın ardından gözaltına alınan saldırganların tamamı serbest bırakıldı.  

Orman yangınıyla mücadelede yeni kararı duyuran Erdoğan, ”Yangın mahalline görevli olmayanlar bundan böyle kesinlikle alınmayacaktır” dedi. Yangın bölgelerinde müdahalede bulunan gönüllüler karara tepki göstererek “Kim müdahale edecek” dedi.

Muğla’da yangın bölgesini ziyaret eden Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli’ye bölgede yaşayan bir grup kadın havadan müdahale çalışmalarının yetersiz olduğunu söyleyerek tepki gösterdi. Tepkiler üzerine Bakan “buradayız” diyerek köyden ayrıldı. “İnsanların malı mülkü yandı burada. Sabahın dördüne kadar uğraştık oralarda. Yazıklar olsun! Hükümete yazıklar olsun, hükümet istifa” diyen kadın gözaltına alındı.

Muğla Yatağan’dan Aydın Çine’ye sıçrayan yangın sonucunda, 6 mahalle tahliye edildi.

Muğla Milas’taki yangın 11. gününde kontrol altına alındı.

Ağustos ayının ilk günlerinin ana gündemi haline gelen orman yangınları sonucunda sekiz kişi hayatını kaybederken Antalya’nın Manavgat ilçesinde 66 bin, Muğla’da farklı bölgelerde çıkan yangınların toplamında ise 60 bin hektar, iki bölgede ise toplam 126 bin hektar alan kül oldu. 

Cengiz, Limak, Kolin ve Kalyon şirketlerinin beraber işlettiği konsorsiyum olan İGA’ya bağlı itfaiye ekiplerinin, yangının Limak şirketinin işlettiği Yeniköy-Kemerköy Termik Santrali’ne sıçramasının ardından bölgeden ayrıldığı anlaşıldı.

Türkiye’nin çok sayıda bölgesinde günlerce devam eden orman yangınlarını alandaki muhabirlerinden aktaran FOX TV, KRT, Halk TV, Habertürk ve Tele 1’e oy çokluğu ile idari para cezası verildi. “Oyunu belli ettiği” gerekçesiyle İlhan Taşçı’nın alınmadığı toplantıda, cezalara karşı çıkan tek üye Okan Konuralp oldu. Toplantının ardından cezalara tepki gösteren Konuralp, “RTÜK toplantısı, çökmekte olan bir siyasi iradenin hezeyanlarına sahne oldu” dedi. 

Üst Kurul toplantısında halkı bilgilendiren kanalların anti demokratik şekilde cezalandırıldığını anlatan Konuralp, “Muhabirin, ‘O kadar hızlı geliyor ki alevler, kabus gibi…’ ifadesini de kullandığı canlı yayını nedeniyle FOX TV’ye para cezası verdi. RTÜK, Ebubekir Şahin’in ‘Yangın haberlerine sansür’ talimatına yönelik, aralarında CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun ‘Ağır sansür altındayız’ tepkisinin de olduğu açıklamaları, yorumlarıyla haberleştiren kanalları da cezalandırdı, yani doğrudan siyasilere de sansür uyguladı” ifadelerini kullandı.