Başbakan Erdoğan’ın Hopa’da yapacağı miting öncesi çıkan olaylarda, kalp krizi geçiren emekli öğretmen Metin Lokumcu hayatını kaybetti.

Emekli öğretmen Metin Lokumcu’nun cenazesi 31 Mayıs gecesi geç saatlerde Trabzon Adli Tıp Grup Başkanlığı’na getirildi. Sabah saatlerinde savcının gelmesiyle Metin Lokumcu’ya otopsi yapıldı ve cenazesi yakınlarına teslim edildi. 

Astım bronşit hastası olan Metin Lokumcu’nun ilk belirlemelere göre biber gazının bu hastalığı tetiklemesi ve aşırı heyecana bağlı kalp krizi nedeniyle hayatını kaybettiği belirlendi.

Devlet Bakanı Hayati Yazıcı’nın, miting öncesi ve sonrası yaşanan olaylarla ilgili güvenlik zaafiyeti ve önlem eksikliği olduğuna yönelik açıklamalarından sonra Artvin Emniyet Müdürü Muhsin Armağan görevden alındı.

NTV’de bir programda gazetecilerin sorularını yanıtlayan Başbakan Erdoğan, gazeteci Ruşen Çakır’ın programın son sorusu olarak yönelttiği “Hopa’daki olaylarda iyi bir insan hayatını kaybetti. Metin Lokumcu, benim de akrabamdı. Sizin olayın ardından sarfettiğiniz sözleri, ailesi olarak biz yadırgadık. Aradan geçen zaman içinde bu konuyu heralde düşünmüşsünüzdür. Diyeceğiniz bir şey var mı?” sorusuna karşılık “Akrabanız olduğu için size başınız sağolsun diyorum. Ama ben size bazı resimleri ve ses kasetlerini ulaştıracağım. O ses kasetlerini dinlediğiniz zaman, o resimleri gördüğünüz zaman, ‘Acaba bir emekli öğretmene bunlar yakışır mı?’ diye herhalde siz de akrabanız da olsa hakkı teslim etmeniz gerekir diye düşünüyorum” cevabını verdi. Başbakanın sözleri karşısında Ruşen Çakır sadece “Ama öldü efendim.” diyebildi. 

Erdoğan ise, “Bilmem. Ben sadece bir emekli öğretmene o ifadeleri yakıştırmam. Elinde taşla bir emekli öğretmeni görmem.” ifadelerini kullandı.

Hopa Cumhuriyet Başsavcılığı, medya kuruluşlarına Başbakan Erdoğan’ın mitingi sırasında hayatını kaybeden Metin Lokumcu ile ilgili yayınlanmış ve yayınlanmamış görüntü ve fotoğrafları istediği bir yazı gönderdi. Basın kuruluşlarından 10 gün içinde cevap isteyen Başsavcılık, söz konusu belgelerin kendilerine gönderilmemesi durumunda yasal işlem yapılacağını da vurguladı.

İlk olarak 2004 yılında Halkevleri tarafından düzenlenen Hopa-Kemalpaşa Halk Festivali’nin sekizincisi, Metin Lokumcu’ya adandı. Mezarı başında yapılan anma töreninin ardından, Metin Lokumcu’nun hayatını kaybettiği Hopa Meydanı’nda açılış töreninde “Metin Lokumcu ölümsüzdür” yazılı pankart açıldı.

Adli Tıp Kurumu, Lokumcu’nun ölümünün kendi kalp rahatsızlığından kaynaklandığını, açıkladığı raporda belirtmişti. Raporu yeterli bulmayan aile adına 342 avukat, Türk Tabipler Birliği’ne (TTB) başvurarak Metin Lokumcu’nun ölüm nedeninin detaylarıyla araştırılmasını istedi. Konuyla ilgili olarak, TTB Merkez Konseyi üyeleri tarafından bir rapor oluşturuldu. Raporda, Metin Lokumcu’nun ölümü ile gaza maruz kalma ile arasında nedensellik ilişkisinin bulunduğu belirtildi. Prof. Dr. Özdemir Aktan’ın açıkladığı raporda şu ifadelere yer verildi:

*“Kişinin ölümüne neden olacak düzeyde bir kalp hastalığı ya da KOAH düzeyinde bir akciğer hastalığı olmadığı, otopsi raporu sonucunda bildirildiği gibi kendisinde mevcut bir hastalık sonucu ölmediği,

*Emosyonel olarak stresli bir ortamda kimyasal gaza (OC ve CS) maruz kaldığı,

*Bilimsel olarak en muhtemel ölüm mekanizmasının; kimyasalın ön planda solunum sistemi üzerindeki etkisi ile oluşturduğu akciğer hasarı, asfiksi, solunum yetersizliği, asidoz ve daha küçük bir olasılıkla sebep olabileceği ani hipertansif krizle birlikte gelişen akciğer ödemi ve tüm bu sayılan mekanizmaların tetikleyebileceği ventriküler fibrilasyon olduğu,*Ölüm ile kimyasal gaza maruz kalma arasında nedensellik ilişkisi olduğu” sonucuna ulaşılmıştır.

Hopa’da miting öncesi ve sonrası eylemlere katıldıkları belirlenen 51 kişi hakkında düzenlenen yeni iddianame, Hopa Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. İddianamede, hayatını kaybeden Metin Lokumcu’ya dair madde bulunmazken 51 kişi hakkında 6 yıldan 22 yıla kadar hapis istendi.

Emekli öğretmen Metin Lokumcu’nun polisin sıktığı ‘biber gazı’ nedeniyle yaşamını kaybettiği olaylarla ilgili bir dava da Rize’nin Pazar ilçesinde açıldı. İddianamede, Metin Lokumcu’nun hayatını kaybetmesinin protesto edildiği Pazar Meydanı’ndaki eyleme katılan 11 kişinin adı geçiyor.

Metin Lokumcu’nun oğlu Ulaş Lokumcu, “Soruşturmada hiçbir ilerleme kat edilmiyor, savcılıktan da bilgi alamıyoruz. Geçtiğimiz yaz, soruşturmanın savcısı değişti, artık başka bir savcı bakıyor. Eylül ayı sonu, ekim başı gibi tazminat davası da açtık, sırf süreç hızlansın diye. Ama orada da herhangi bir gelişme olmadı” dedi.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın 2 Haziran 2011’de Hopa’yı ziyaretinde çıkan olaylarda ölen öğretmen Metin Lokumcu’nun ailesi, İçişleri Bakanlığı aleyhine tazminat davası açtı. Türk Tabipleri Birliği’nin “ölümle kimyasal gaz arasında bağ bulunduğu” yönündeki raporunu da mahkemeye delil olarak sunan ailenin avukatı Meriç Eyüboğlu, Lokumcu’nun “yoğun ve ölçüsüz gaz nedeniyle hayatını kaybettiğini, devlet eliyle kullanılan kimyasal silahla öldürüldüğünü” ifade etti.

Mahkemeye sunulan İçişleri Bakanlığı’nın cevap dilekçesinde “Hem devletin kamu düzenini bozmak için eylemde bulunulup hem de vefat edince devletten tazminat talebinde bulunulması hukuk sisteminin koruduğu bir hak olmamalıdır” ifadelerine yer verildi.

Türkiye Gazetesi yazarı Cem Küçük, TGRT’de sunduğu Medya Kritik isimli programda Ankara, Çubuk ilçesinde CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na yönelik saldırı hakkında konuşurken, Kemal Kılıçdaroğlu’nun, 2011’de Hopa’da yaşanan olaylarla ilgili söylediklerini hatırlattı. Küçük, polis saldırısı sonrasında hayatını kaybeden öğretmen Metin Lokumcu için “Öğretmen demeye bin şahit lazım çünkü o da terör örgütleri ile başbakanı protesto etti” ifadelerini kullandı.

Dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Hopa’ya geldiği sırada düzenlenen protestolara yönelik polis şiddeti sırasında hayatını kaybeden Metin Lokumcu’nun ölümüne ilişkin soruşturma 9 yılda tamamlandı. Metin Lokumcu’nun ölümüne sebep olan polis müdahalesiyle ilgili 13 kişiye dava açıldı. Hakkında dava açılan isimler arasında dönemin İl Emniyet Müdürü Muhsin Armağan da var.

Metin Lokumcu’nun ölümüne ilişkin 9 yıl sonra açılan dava Trabzon’da başladı. Trabzon 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde, aralarında dönemin Artvin İl Emniyet Müdürü Muhsin Armağan’ın da bulunduğu 13 polis hakkında ‘taksirle ölüme neden olma’ suçundan 6 yıla kadar hapis istemiyle yargı önüne çıkacağı belirtildi. 

Metin Lokumcu’nun ailesinin yanı sıra CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu, Trabzon Milletvekili Ahmet Kaya ile Parti Meclis Üyesi Gökçe, TİP Genel Başkanı Erkan Baş ve İstanbul Milletvekili Ahmet Şık, HDP İzmir Milletvekili Murat Çepni, Sol Parti Eş Genel Başkanı Alper Taş, KESK Eş Genel Başkanı Aysun Gezen, Halkevleri Genel Başkanı Nebiye Merttürk, STK temsilcileri ve çok sayıda vatandaş duruşmayı izlemek üzere adliyeye akın etti.

Duruşmaya sanıklar katılmadı. Sanıkların avukatlarından Celal Kara “Müvekkillerim olan sanıkların tam olarak neyle suçlandıkları eleştirilmemiştir. Olay günü farklı noktalarda görev almışlardır.” ifadelerini kullandı.

Öte yandan söz alan Lokumcu Ailesi’nin avukatı Meriç Eyüboğlu “Hopa’da OC ve CS kimyasal gazları kullanılmıştır. Bu gazlar yasaklı listesinde geçmektedir.”, “Metin Lokumcu’nun Hopa’da doğrudan gaza maruz kaldığını gösteren görüntüleri getirdik, mahkemeye sunacağız. Hopa’da o kadar çok gaz atılıyor ki 7 ilin gaz stoku bitiyor. Dosyanın Ağır Ceza’ya taşınması gerekmektedir.” ifadelerini kullandı. Mahkeme bu talebi ve sanıkların mahkemeye getirilmesi yönündeki talebi reddetti. Mahkemenin aldığı karara tepki gösteren avukatlar, reddi hakim talebinde bulundu. Dava 28 Haziran’a ertelendi.

Metin Lokumcu’nun polisin sıktığı biber gazının etkisiyle hayatını kaybetmesine ilişkin davanın ağır ceza mahkemesindeki ilk duruşması 20 Aralık 2021’de görülecek. Duruşma öncesi twitterda ‘Metin Lokumcu Davası’ isimli hesaptan duruşmaya çağrı yapıldı. 

Açıklamada “Metin Lokumcu’nun 31 Mayıs 2011 yılında Hopa’da polisin kullandığı kimyasal gaz sonucu hayatını kaybetmesinin üzerinden 10 yıl 6 ay geçti” denilen açıklamada, Bizler, bu süre boyunca adalet arayışımızdan asla vazgeçmedik. Metin Lokumcu’nun hayatını kaybetmesinden sorumlu olan kurum ve kişiler hakkında onlarca dava açtık. Geldiğimiz noktada dönemin Artvin İl Emniyet Müdürü ve Hopa İlçe Emniyet Müdürü’nün de aralarında bulunduğu 13 polise dava açıldı” ifadelerine yer verildi.

Metin Lokumcu’nun öldürülmesine ilişkin dava duruşması, Trabzon 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşmada, aralarında rütbeli polislerin de olduğu 13 polis yargılanırken 9 sanık SEGBİS aracılığı ile duruşmaya katıldı. Lokumcu Ailesi, avukatları, Türkiye’nin farklı kentlerinden çok sayıda baro başkanı katılırken, İnsan Hakları Derneği, Özgürlük için Hukukçular Derneği, Eşit Haklar İzleme Derneği başta olmak üzere çok sayıda dernek temsilcisi de duruşmayı takip etti. 

Mahkeme heyeti, Lokumcu ailesi avukatlarının sanıkların duruşmaya getirilmesi talebini reddetti. 

Mahkemede savunma yapan dönemin il emniyet müdürü Muhsin Ağarman, ”Ben o dönem Artvin Emniyet Müdürü olarak görev yapıyordum. Sayın Başbakan gelecekti. Olay yerini kontrol ettim. Sayın Başbakanı karşılamak üzere beklemekteyken Hopa ilçe merkezinde ayrı bir grubun toplandığını bilgi almamız üzerine, kaymakam beyi oraya gönderdiler. Biz karşılamak üzereyken beklerken, bir telefon daha geldi.

“Toplanan grubun karşı grubu tahrik ettiğine dair bilgi geldi. Karşı tarafın taşlı sopalı saldırı olduğu bilgisi geldi. Beni de ilçe merkezine gönderdiler. Ben oraya gittiğimde, ’hastaneye bir yararlının kaldırıldığı ve kalp krizi geçirdiği’ bilgisini aldım. Ben şahsı görmedim, beraatimi talep ediyorum. Ben bilmiyorum. Kim verdi gaz atma talimatını benim yardımcım verdi. İsmini şu anda hatırlamıyorum.” ifadelerini kullandı. 

İfadelerin ardından sanıkların duruşmaya getirilme taleplerini tekrarlayan Lokumcu ailesi avukatlarının talepleri kabul edildi. Bir sonraki duruşma 6-7 Ocak’ta görülecek. 

Metin Lokumcu’nun ölümüne ilişkin açılan davanın üçüncü duruşması Trabzon Adliyesi 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme heyeti, duruşmaya gelmeyen Erol Darcan ve Taner Ballı’nın zorla getirilmesine, sanıklar Abdullah Aktaş’ın ve Mehmet Yüksel’in duruşmada dinlenmesi talebinin reddine karar verdi. Bir sonraki duruşma 8 Nisan’da görülecek.

Metin Lokumcu’nun ölümüne ilişkin davanın  5’inci duruşması Trabzon 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşmada sanık polis, “Gaz kullanımından önce herhangi bir uyarı yapıldığını duymadım” dedi. Avukatlar dönemin Hopa Kaymakamı Abdullah Aktaş hakkında suç duyurusunda bulunulmasını talep etti. Mahkeme ara kararlarında; tüm talepler ve mütalaa yönünde heyet değişikliği nedeniyle bir sonraki celse değerlendirilmesine karar verdi. Davanın bir sonraki duruşması 30 Eylül’de.