Dönemin İstanbul Valisi ve Belediye Başkanı Lütfü Kırdar, temel atma töreninde binanın 8 milyon liraya mal olacağını söylemiş, 1953 yılında açılacağını duyurmuştu. Bu gideri de belediyenin karşılaması öngörülüyordu. Ne var ki belediyenin bütçesinin yetmeyeceği anlaşıldı ve 1953 yılında inşaatı Hazine’ye devredildi, yapımından da Bayındırlık Bakanlığı sorumlu tutuldu.

Akşam devlet erkanının da katıldığı gala da sağ salim sona erdikten sonra, günün haberlerinde 10-15 kişilik bir grubun binaya taşlar fırlatarak camlarını kırmaya çalıştığı duyuruldu. Polis olay nedeniyle açılış günü protesto düzenleyen tiyatro grubundan iki kişiyi gözaltına aldı ama delil yetersizliği nedeniyle onları serbest bırakmak zorunda kaldı.

O günün Milliyet Gazetesi “Suçlu Kim?” başlığıyla çıktı. Gazetenin ilk sayfasında yer alan haberler şöyle; ‘İtfaiye, telefon eden diğer kızı şaka yapıyor sanmış’, ‘4.Murat’ın yalnız miğfer, zırh ve kılıcı kurtuldu’, ‘Yangın kültür Sarayı’nın içini bu hale soktu’. Açılışı 23 yılı bulan şehrin göbeğindeki bina, böylece ilk uzun kapanış dönemine girdi. Suçlunun kim ya da kimler olduğu, hâlâ bilinmiyor.

Büyük yangından sonra perdelerini kapatan Kültür Sarayı’na basının ilgisi yüksekti. Bayındırlık Bakanı Nurettin Ok, ikinci açılışın tıpkı temel atma töreni gibi 29 Ekim’de yapılacağını duyurdu. Bu tarih aynı zamanda Cumhuriyet’in 50’nci yılına denk geliyordu ve aynı konuşmaya tadilat için harcanan miktar da sığdırıldı; 20 milyon lira. Ancak maalesef Ok, iyimser bir tahminde bulunmuştu. 

Binanın önünde mehter takımı marşını çalıyor. Açılış konuşmasını Başbakan Süleyman Demirel yapacak. Başbakan, müslüman ülkelerin dayanışma içinde bulunmasının önemli olduğunu, Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk ise sömürgecilik ve ırk ayrımına karşı oldukları mesajını veriyor o gün. Filistin Kurtuluş Örgütü’nün Türkiye’de büro açma isteği ise bu konferansta ve bu binada kabul edildi.

VİDEO: 7. İslam Konferansı – İstanbul – 1976

Binanın yangından sonraki ilk etkinliği Yedinci islam Ülkeleri Konferansıydı, ve artık sıra gerçek açılışa gelmişti. Bina, 6 Ekim 1978’de Atatürk Kültür Merkezi (AKM) adı altında yeniden açıldı. Açılışta, Halka Yeniden Açılış şöleni kapsamında 1923’ten Günümüze Türk Resim, Heykel ve Seramik Sanatından Bir Kesit sergisi ile Şahin Kaygun’un Sanat İnsanları Portreler sergisi düzenlendi. (Sayfa 87) Bu kez açılışı 29 Ekim’de yapılmadı. 

AKM’nin yıkılması hadisesi ilk kez bu yıl dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Atilla Koç tarafından gündeme getirildi. Bu öneriden sonra sanat dünyası içinde konu tartışılmaya başlandı. Sanatçılar “yıkım değil, bakım gerek” diyordu. 

Kültür Bakanlığı, İstanbul II Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’na başvurarak, Atatürk Kültür Merkezi’nin tescil kararının iptalini istedi.

AKM’nin yıkılmasını öngören ​​“İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Kanunu Tasarısı” TBMM’de kabul edildi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından imzalanan protokolle 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansınca üstlenilen AKM’nin yenileme projesi, binayı 1969’da tamamlayan Mimar Hayati Tabanlıoğlu’nun mimar oğlu Murat Tabanlıoğlu’na verildi.

Sabancı Vakfı’nın AKM’nin yenilenmesi çalışmalarına sponsor olduğu açıklandı. Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay restorasyon çalışmalarının başladığını duyurdu. Şubat ayında yapılan sponsorluk anlaşmasından sonra ihale 69 milyon liraya Yeni Yapı ve Taca firmalarına verilmişti

Atatürk Kültür Merkezi restorasyonu bakanlık tarafından projeyi yürüten firmalara gönderilen bir faks mesajındaki talimatla “ikinci bir emre kadar” durduruldu. 

Kuşkusuz uzun süre meydanın hayalet binası olma vazifesini de üstlenen AKM’nin tanık olduğu olaylardan bir diğeri de Gezi Parkı Protestoları oldu. AKM’nin komşusu Taksim Gezi Parkı’na Ak Parti hükümeti tarafından yapılmak istenen Topçu Kışlası projesi nedeniyle, Türkiye’nin 80 ilinde protestolar meydana geldi. 

Bu sırada Gezi Parkı, protestocuların geçici ve sürreal yaşam alanına dönüştü. Protestoların bileşenlerinin talep ve mesajlarını özetleyen tarihi fotoğraflardan biri için böylece yine AKM’nin gövdesi bir alan haline geldi. Recep Tayyip Erdoğan ise aynı hafta içinde iki kez AKM hakkında açıklama yaptı ve binanın yıkılacağını söyledi. 

Polis merkezi olarak kullanılan İstanbul Atatürk Kültür Merkezi’nin (AKM) içindeki pek çok önemli teknik aksam ve diğer eşyaların ikinci elcilerde, hurdacılarda satıldığı ortaya çıktı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan Yeni AKM’nin proje tanıtım toplantısında “Sadece elitlerin değil, milletin geleceği bir yer” olarak tanıttı. Aynı toplantıda bina yapımının 10 yıl ertelenmesi nedeniyle, bu gecikmeyi yaşatan ve yıkımı ya da yenilemeyi protesto edenleri yine bir lobi  olmakla suçladı. 

Türkiye’nin başkanlık döneminin ilk Kültür ve Turizm Bakanı Turizmci Nuri Ersoy, AKM’nin 2019’da açılacağını söyledi. AKM hakkında verilen ilk tarihler genelde hiç yerini bulmadı. Burada da binanın açılması 2021 yılını bulacaktı. 

Cumhuriyetin 85. yılında kilitlenen AKM’nin kapısı, 98. yılda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıldı. Kültür ve Turizm Bakanı Nuri Ersoy bu açılışın neredeyse sadece davetlilerinden biri gibiydi. 

Gazeteci Cem Erciyes, yayınladığı yazısında yeni AKM’yi ele aldığı izleniminde Tadını çıkar, ama unutma da yorumunu yapıyor. AKM’nin 2021 yılındaki fotoğrafında karşısında bir de camii var. “Sağ kalan Gezi Parkı” ise, meydanın bir diğer sakini.