VİKİPEDİ’YE ERİŞİM ENGELİ

Vikipedi’ye erişim engeli nedir?

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, 29 Nisan 2017’de mahkeme kararı olmaksızın Vikipedi’nin tüm dillerdeki edisyonlarına Türkiye’den erişimi engelledi. Engelleme kullanıcıların tepkisine neden olurken, Wikimedia Vakfı yasağın kaldırılması için yasal yollara başvurdu. Bu süreçte Türkiye’deki Vikipedi gönüllüleri engellemeye rağmen katkı vermeye devam etti. AİHM ve kamuoyu baskısı sonucu Vikipedi yasağı 2 yıl 8 buçuk ay sonra kaldırıldı.

Yazar
  •  

    İlden Dirini

  • 29 Nisan 2017

    Vikipedi’ye Türkiye’den erişim engellendi

    Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), 5651 Sayılı kanun uyarınca Vikipedi’nin tüm dillerdeki edisyonlarına erişimi idari tedbir kapsamında engelledi. Erişim engelleme mahkeme kararı olmaksızın hayata geçirildi.

  • 29 Nisan 2017

    Engelleme gerekçesini Anadolu Ajansı duyurdu

    BTK kararında erişim engelleme kararının neden alındığı belirtilmezken Anadolu Ajansı sansürün gerekçesinin “Türkiye’yi çeşitli terör gruplarıyla aynı düzlemde ve iş birliği halinde göstermeye çalışan içerikler” olduğunu yazdı.

     

    29 Nisan 2017

  • 1 Mayıs 2017

    ‘Başbakanlık’ın talebi üzerine mahkeme kararı

    Ankara 1. Sulh Ceza Hâkimliği’nin 29 Nisan 2017’de aldığı engelleme kararını Başbakanlık’ın talebi üzerine verdiği, Habertürk’ün haberi ile ortaya çıktı. Mahkeme gerekçesinde Türkiye’yi Suriye iç savaşına destek vermekle suçlayan İngilizce iki içeriğin kaldırılmamasını gösterdi.

  • 2 Mayıs 2017

    Wikimedia Vakfı’ndan yasağa itiraz

    ‘Wikimedia Vakfı, idari tedbir kararından sonrasında Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi tarafından alınan karara itiraz etti. İtiraz dilekçesinde söz konusu erişim engelinin ifade özgürlüğüne aykırı ve aynı zamanda ölçüsüz olduğu belirtildi.

     

    2 Mayıs 2017

  • 2 Mayıs 2017

     

    Sansür kararının gerekçesi itirazla ortaya çıktı

    Vikipedi’ye uygulanan sansürün gerekçesi Yaman Akdeniz ve Kerem Altıparmak’ın Ankara 2. Sulh Ceza Mahkemesi’ne yaptıkları itiraz ile ortaya çıktı. Buna göre ‘Suriye İç Savaşı’na yabancı müdahalesi’ (Foreign involvement in the Syrian Civil War) ve ‘Devlet destekli terörizm’ (State-sponsored terrorism) maddelerinde Türkiye’ye ayrılan bölümler sansür gerekçesi oldu.

  • 2 Mayıs 2017

    İBB, Wikipedia’nın kurucusu Jimmy Wales’ı listeden sildi

    İstanbul Büyükşehir Belediyesi, sansür kararının ardından Wikipedia’nın kurucusu Jimmy Wales’ı, World Cities Expo etkinliğinin davetli listesinden çıkardı.

     

    2 Mayıs 2017

  • 4 Mayıs 2017

     

    Sansüre karşı engellenemeyen Vikipedi

    Türkiye’nin sansür kararı üzerine IPFS protokolünün geliştiricileri, erişime kapatılması mümkün olmayan Türkçe bir Vikipedi sürümü yayınladı. Yine bu dönemde basında Vikipedi’ye sansürsüz ulaşılabilecek uygulamaların haberlerine yer verildi.

  • 5 Mayıs 2017

    Mahkeme Wikimedia Vakfı’nın itirazını reddetti

    İtiraz Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesi hakimi Sezer Söylemez tarafından reddedildi. Kararda ifade özgürlüğünün, suç işlenmesinin önlenmesi için gerekli yaptırımlara tabi tutulabileceği savunuldu. Ayrıca 20 Temmuz 2016’da ilan edilen OHAL kararına atıf yapılarak AHİS yükümlülüklerinin geçici olarak askıya alındığı belirtildi.

    5 Mayıs 2017

  • 9 Mayıs 2017

    Wikimedia Vakfı Anayasa Mahkemesine başvurdu

    Wikimedia Vakfı, erişim engeline yaptıkları itirazın mahkemece reddedilmesi üzerine AYM’ye başvurdu. Başvuruda, erişim engelinin, ifade özgürlüğünün temel hak ve hürriyet olarak özünü ortadan kaldıracağı, engelin ölçülülük ilkesine de aykırı olduğu vurgulandı.

  • 9 Mayıs 2017

    Çeşitli dillerdeki Wikipedia’lardan sansüre tepki

    Engellemenin ardından farklı dillerde katkıda bulunan Wikimedia topluluğu üyeleri tarafından engelin kaldırılması yönünde çağrının yapıldığı bir mesaj hazırlandı ve imzaya açıldı. İtalyanca Vikipedi kullanıcıları “Türk toplumuyla dayanışma içinde olduklarını” ifade etti ve İtalyanca Vikipedi sayfalarında engellemeyi duyuran ve kaldırılması yönünde çağrı yapan bir duyuru yayımlandı. Türkçe Vikipedi ise sansüre tepki olarak logosundaki “Vikipedi” adının ve “Özgür ansiklopedi” sloganının üzerine siyah bant yerleştirdi.

     

    9 Mayıs 2017

  • 11 Mayıs 2017

     

    Bakan Arslan Wikimedia Vakfı’ndan vergi ödemesini istedi

    Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Ahmet Arslan, NTV’de katıldığı canlı yayında “Wikipedia’nın Türkiye’ye bir temsilcilik açarak vergi verebilir hale gelmelerini istiyoruz. Şimdiye kadar Türkiye’de yaptıkları işlerden dolayı vergi vermediler.” açıklamasında bulundu.

  • 7 Eylül 2017

    Vikipedi yasağına karşı ‘ayna’ siteler

    Sansür kararının ardından internet kullanıcıları tarafından Vikipedi sitesinin içeriği ile yeni siteler açıldı. Bu sitelere erişim engellense de yeni siteler yayına alındı. Kullanıcılar ‘ayna’ olarak tabir edilen ve Vikipedi’nin içeriğinin yer aldığı sitelere VPN kullanmadan erişebildi.

    7 Eylül 2017

  • 2 Kasım 2017

     

    TÜSİAD’dan Wikipedia çağrısı

    Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik, “Değerli yetkililere Wikipedia’nın artık bir an önce tekrar yayın hayatına açılması için çağrı yapıyorum.” dedi.

  • 17 Ocak 2018

    BTK bildirimi ‘Gönüllüler Destek Hattı’na yaptı, süre tanımadı

    BTK’nın maddelerin kaldırılmasına ilişkin başvuruyu Wikipedia bünyesindeki Gönüllüler Destek Hattı’na yaptığı ortaya çıktı. BTK, vakfın yanıt vermesini beklemeden erişim engeli kararı aldı. Dönemin Wikimedia Vakfı Başkanı Katherine Maher, bildirimde İngilizce Wikipedia’da yayımlanan iki makalenin kaldırılmasının istendiğini ancak herhangi bir neden gösterilmediğini açıkladı. Maher, erişim yasağına gerekçe gösterilen maddelerin değiştirilmesine rağmen yasağın sürdüğüne dikkat çekti ve “Makale objektif bir dille mi yazılmış ve gereken kaynaklara atıf yapılmış mı? Bu hususlara bakılır. Biz, sitedeki bir bilgiyi, sırf beğenilmediği veya bir hususta olumsuz görüşler içerdiği için kaldırmayız. Çünkü sansüre karşıyız” dedi.

     

    17 Ocak 2018

  • 17 Ocak 2018

    BTK’dan Wikipedia’a yanıt

    BTK, Wikimedia’nın açıklamalarına yazılı açıklama ile yanıt verdi. Açıklamada “Makaleler üzerinde yapılan kontrollerde yasadışı içeriklerin ısrarla yayınlanmaya devam ettiği görülmektedir.” denildi.

  • 7 Mart 2018

    Wikipedia’dan ‘Türkiye’yi özledik’ kampanyası

    Wikipedia, Facebook sayfası üzerinden ‘Türkiye’yi özledik’ kampanyası başlattı. Kampanya kapsamında, Türkiye’ye ilişkin paylaşımlar yapıldı, sosyal medyadan gelen sorular yanıtlandı. Ayrıca kullanıcılardan #WeMissTurkey etiketi ile sansüre ilişkin görüşlerini paylaşmaları da istendi. Vakıf 2 Mayıs’ta, kullanıcılardan gelen mesajları yayınladı.

     

    7 Mart 2018

  • 18 Mayıs 2018

    Bakan Arslan: Türkiye’den müdahale etmek isteyen editörleri engellediler

    Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, “Sistemleri gönüllü editörlük üzerinden yürümesine rağmen Türkiye’den müdahale etmek isteyen editörleri engellediler. Mahkeme karar aldı, yayınlar durduruldu. Tekrar açılması adına sürekli görüşüyoruz” dedi.

  • 23 Mayıs 2018

    Wikimedia’dan bakana açık mektup

    Wikimedia Vakfı, bir yılı aşkın süredir devam eden yasağın kaldırılması için kendilerini ‘adım atmamak’la suçlayan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan’a mektupla yanıt verdi. Arslan’ın sözlerinden son derece kaygı duyduklarını aktaran kurum, bakanı ‘erişim engelini kaldırmaya yönelik çabalarını ciddi ölçüde yanlış tanıtmak’la suçladı.

    23 Mayıs 2018

  • 7 Kasım 2018

     

    Bakan Turhan: İçerik yeterince değiştirilmedi

    Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, CHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel’in 14 Eylül 2018’de verdiği soru önergesini yanıtladı. Turhan, yanıtında Türkiye’yi terörü destekleyen ülkeler arasında gösteren içeriklerin muhteviyatının yeterli ölçüde değiştirilmediğinin görüldüğünü kaydetti.

  • 23 Mayıs 2019

    Wikipedia Vakfı engelleme kararına karşı AİHM’e gitme kararı aldı

    Wikimedia Vakfı yöneticileri düzenledikleri basın toplantısında erişim engelinin kaldırılması için Türkiye hukuk sistemi içerisinde tüm yolları denediklerini, yetkililerle görüştüklerini ve kampanyalar düzenlediklerini, buna rağmen yasağın kalkmadığını belirttiler. Dönemin vakıf başkanı Katherine Maher bu nedenle AİHM’e başvurma kararı aldıklarını duyurdu.

    23 Mayıs 2019

  • 21 Ağustos 2019

    AİHM Vikipedi dosyasını açtı

    AİHM, Wikimedia Vakfı’nın Türkiye’ye karşı dava başvurusu dosyasını hızlandırılmış prosedürle işleme koydu. AİHM, AYM’nin 2 yıldır karar almamasının gerekçesini ve yasaklara karşı tavrını, 2015’te revize edilen 5651’in Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile uyumlu olup olmadığına ilişkin sorularına 31 Ekim 2019’a kadar yanıt verilmesini istedi.

  • 28 Ekim 2019

    AİHM’den Türkiye’ye savunma için ek süre

    AİHM, Türkiye’nin savunma yapmak için istediği 6 haftalık ek süre talebini kabul etti.

     

    28 Ekim 2019

  • 25 Kasım 2019

    Wikipedia davasında Türkiye’ye karşı mütalaa

    AİHM’de süren davaya müdahil olan dönemin Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Mijatovic mütalaasını sundu. Mijatovic, 5651 sayılı kanunda 2014’ten bu yana yapılan değişikliklerle internet sansürünün kapsamının genişletildiğine dikkat çekerek, yasanın değiştirilmesi gerektiğini vurguladı.

  • 26 Aralık 2019

    Anayasa Mahkemesi’nden Vikipedi kararı

    Anayasa Mahkemesi (AYM) oy çokluğuyla, Türkiye’de Vikipedi’ye erişimin engellenmesinin hak ihlâli olduğuna hükmetti. Mahkeme, erişim engeli kararı veren sulh ceza hakimliğinden yasağın kaldırılmasını istedi.

     

    26 Aralık 2019

  • 15 Ocak 2020

    AYM’nin Vikipedi kararı Resmi Gazete’de yayınlandı

    Wikimedia Vakfı’nın başvurusunu değerlendiren Anayasa Mahkemesi’nin Vikipedi’nin erişime kapatılmasını hak ihlali sayan kararının gerekçesi Resmi Gazetede yayımlandı. AYM, oy çokluğu ve 6 üyenin karşı oy yazısıyla alınan kararı Ankara 1. Sulh Ceza Mahkemesine de gönderdi. Aynı gün içinde karar alan mahkemenin kararı BTK’ya bildirmesi ile Vikipedi üzerindeki engel kaldırıldı.

  • 15 Ocak 2020

    Wikimedia Türkiye: Gereksiz sıfırlar ve VPN’lere elveda diyoruz!

    Erişim engelinin kaldırılması yönündeki kararın ardından Wikimedia Türkiye sosyal medya hesabından “Gereksiz sıfırlar ve VPN’lere elveda diyoruz!” açıklamasını yaptı.

     

    15 Ocak 2020

  • 16 Ocak 2020

    Erişim engeline rağmen iki buçuk yılda 44 bin Türkçe içerik

    Wikipedia’ya Türkiye’den erişimin yasak olduğu olduğu yaklaşık 2 buçuk yıllık dönemde yaklaşık 44 bin yeni Türkçe başlık üretildi. Yasağın son bir yılı içinde Türkçe sayfalara 50’den fazla kez içerik girmiş olan editör sayısı ise 829 oldu.

  • 30 Kasım 2020

    Vikipedi’ye uygulanan erişim engellemesi hakkında tazminat yolu açıldı

    Yüksek lisans öğrencisi olan avukat Bilge Doğru, Vikipedia’ye uygulanan sansür nedeniyle “bilgi ve fikirlere ulaşma hakkının sınırlandırıldığını” iddiası ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) hakkında tazminat davası açtı. Ankara Bölge Mahkemesi 7. İdari Dava Dairesi davayı kabul edilebilir buldu.

    30 Kasım 2020

Kaynakça

Etiketler

The last comment and 4 other comment(s) need to be approved.
0 cevaplar

Cevapla

Katkıda bulunmak ister misiniz?

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir