DSP-ANAP ve MHP koalisyonu hükümeti, depremzedeler için, cep telefonu olanlardan alınması düşünülen 50 milyon lira özel iletişim vergisi teklifi getirdi. Ancak “cep telefonunun kendisi elli milyon etmiyor” tepkileri üzerine bu tekliften geri adım atıldı. Bunun yerine, net konuşma ücretlerine belirli oranda zam yapılacağını söyleyen Maliye Bakanı Sümer Oral, “Net konuşma ücretinin yüzde 25’i özel iletişim vergisi olarak eklenecek. Bu, 30 haziran 2000’de bitecek. Böylece bir defada 50 milyon lira vermenin mahzurları giderildi.” diye konuştu.

Yazar notu: 26 Kasım 1999’da yayınlanan Resmi Gazete’de, Maliye Bakanı Sümer Oral’ın, “30 Haziran 2000’de bitecek” diye ifade ettiği Özel İletişim Vergisinin, 31 Aralık 2000 tarihinde biteceği bildirilmiştir.

Özel iletişim vergisi ve özel işlem vergisinin uygulama süreleri 30.11.2000 tarihinde çıkartılan 4605 sayılı “Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu, Finansman Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu, Katma Değer Vergisi Kanunu İle 4306 ve 4481 Sayılı Kanunlarda Değişiklik Yapılması ve Kurumlar Vergisi Kanununa Bir Geçici Madde Eklenmesi Hakkında Kanun” ile 31.12.2002 tarihine dek uzatılmasına karar verildi. Yapılan değişiklikle birlikte sadece ÖTV değil, özel işlem vergisi de iki yıl uzatıldı.

Dönemin Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, ‘‘Bu vergiler zaten deprem nedeniyle getirilmemişti. Öyle olsaydı depremzedeye verilirdi’’ açıklamasını yaptı. Unakıtan ‘‘Milleti aldatmanın alemi yok. Bu vergilerde yeniden yapılandırmaya gideceğiz’’ dedi.

Operatör değişikliği hariç, ilk kez cep telefonu aboneliği sırasında alınan özel iletişim vergisi, 1 Ocak 2006’dan geçerli olmak üzere yüzde 9.8 oranında artırılarak 24.15 YTL’ye çıkarıldı. 

Dönemin Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, yaptığı basın açıklamasında “Hatırlayın, 2001 yılında Dünya toz pembeydi. Herhangi bir global kriz yoktu. Buna rağmen Türkiye toz duman hale gelmişti. Bu siyasi istikrarsızlıktan kaynaklanmıştı o yıllarda. 238 milyar dolar zararı oldu, 48.5 milyar doları bankacılıktan olmak kaydıyla. Çok büyük zararını çektik bunların. O deprem vergisi dediğimiz vergilerle toplanan paralar o yıl ki krize gitmişti.” açıklamasını yaptı.

Dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan, deprem vergilerinin nereye kullanıldığıyla ilgili olarak “Belirli gelirler karşılığı olarak belirli harcama kalemleri veya projeler için ödenek tahsis edilmekte” açıklamasını yaptı.

17 Ağustos 1999’daki Marmara Depremi’nin ardından “dayanışma vergisi” denilen, halk arasında “deprem vergisi” olarak anılan vergi 2003 itibarıyla Özel İletişim Vergisi olarak kalıcı oldu. ÖİV’nin depremzedeler veya depreme hazırlık için tahsil edilmediği dönemin Maliye Bakanlığı’nı yapan Mehmet Şimşek tarafından itiraf edilmişti. 2011 yılındaki Van Depremi’nin ardından ‘deprem vergileri nerede?’ sorusu yöneltilen Şimşek, toplanan paraların eğitim, duble yollar, sağlık harcamalarında kullanıldığını belirtmişti. Şimşek, “Sonuçta bunlar servettir. Bu vergiler bizim sağlığımıza gidiyor. Diyorsunuz ki bu çerçevede 44 milyar liralık vergi topladınız, nereye gitti. Sadece bir yıllık vatandaşın sağlığı için yaptığımız harcama 44 milyar lira. Bu, duble yollara gidiyor, demiryollarına, havayollarına, çiftçimize, eğitime gidiyor” demişti.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, Hatay Arsuz’dan video yayınladı. Meseleyi siyasetüstü görmediğini belirten Kılıçdaroğlu, “Dün sahada 3 bin 500 asker vardı. Doğal bir arama kurtarma personeli olan madencilerimizin sevkinde maalesef çok geç kalındı. Özetle her konuda sınıfta kaldıkları gibi bunda da kaldılar. Devlet nasıl yönetilir bilmiyorlar. Vallahi de bilmiyorlar, billahi de bilmiyorlar. Çok net söyleyeyim. Bu sürecin başlıca bir sorumlusu varsa o da Erdoğan’dır. 20 yıldır ülkeyi depreme hazırlamayan bu iktidardır. Onun için kendisiyle görüşmeyi de asla düşünmüyorum” diye konuştu. Deprem vergilerinin akıbetini de soran Kılıçdaroğlu, Deprem vergilerini çetelere yedirdiler. Hani nerede o para? O paralar da yok. Ömrü boyunca devlete her biçimde vergi veren halk, ihtiyacı olduğunda devleti yanında göremedi. Varsa yoksa seçim, varsa yoksa saray. Bu ülkeyi ne zaman batırsa ‘yanımda olun’ çağrıları yapıyor. Hadi oradan, seninle işim olmaz. Olmayacak da” dedi.

Kahramanmaraş depremi, Türkiye’nin yaşadığı en büyük depremlerden 17 Ağustos 1999 Gölcük ile 12 Kasım 1999 Düzce depremlerinin yol açtığı ekonomik kayıpları gidermek amacıyla alınmaya başlanan vergilerin akıbetini tekrar gündeme getirdi. Bunlar, Ek Gelir Vergisi, Ek Kurumlar Vergisi, Ek Emlak Vergisi, Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi, Özel İşlem Vergisi ve Özel İletişim Vergisi’nden oluşuyordu. Cep ve sabit telefon, dijital ve kablolu tv yayınları ile internet hizmetlerinden alınan Özel İletişim Vergisi, daha sonra kalıcı hale geldi. 24 yıldır alınmaya devam edilen Özel İletişim Vergisi’nden toplam 88 milyar lira gelir elde edildi. Şimdiye kadar toplanan milyarlarca liralık bu verginin ne kadarının yapıların güçlendirilmesi için kullanıldığı ya da depreme hazırlık için kullanılıp kullanılmadığı soruları ise hükümet tarafından yanıtsız bırakıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerinde bu vergi, genel bütçe gelirleri içerisinde yer alan vergi gelirlerinin arasında sıralanıyor.