AK Parti iktidarında Alkol Politikaları
Nedir?
2002 yılı itibariyle Türkiye’de iktidara gelen AK Parti döneminde Türkiye’nin alkol politikalarında ekonomik, toplumsal ve kültürel anlamda ‘muhalif’ ve ‘caydırıcı’ olarak değerlendirilen tutumlar benimsendi. İktidarın önde gelen isimlerince ‘ayyaş’ ithamlarında bulunulması, alkollü etkinliklere düzenlenen saldırılar, alkol kullanımının bir suç unsuru gibi işaret edilmesi, reklam yasakları ve düzenli vergi arttırımı gibi kırılmlar, AK Parti iktidarı süresince bir ‘politika’ olarak tanımlanabilecek bir tutum takınıldığına dair inançları besledi. AK Parti iktidarının alkole yaklaşımı toplumun bazı kimilerince siyasal İslam’ın bir uzantısı, kimi zaman özgürlüklere müdahale olarak tanımlanıyor.
Yazar
Hasan Teoman Bingöl
İçerik Partneri
Devletin Alkol Politikalarını İzleme Platformu
27 Mart 1994
Belediye tesislerinde içki yasağı
Yerel seçimler sonrası İstanbul Büyükşehir Belediyesi yönetimini devralan Refah Partisi, belediye tesislerinde alkollü içki satışını yasakladı. Dönemin belediye başkanı Recep Tayyip Erdoğan, yasağı Anayasa’nın 58’inci maddesine dayandırarak ‘muhafazakar yönlerinin bir ifadesi’ olduğunu vurguladı.
Göreve başladıktan kısa bir süre sonra İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ait bir mekanda açılan resim sergisinin kokteylinde içki servisine izin vermeyen Erdoğan, bunun nedenini şu sözlerle açıkladı: “Ben bu şehrin yalnızca belediye başkanı değilim, aynı zamanda imamıyım ve başkalarının günahlarından da sorumluyum.”
13 Şubat 2002
“Meyhanelerde istediğiniz gibi için”
3 Kasım 2002 seçimlerine yaklaşırken, partisinin grup toplantısında konuşan Recep Tayyip Erdoğan “Kimse belediye başkanlığı dönemimde bir tane meyhaneyi kapattığımı söyleyemez” dedi ve ekledi: “Bu hak olarak görülüyorsa, bunu siz özel sektörde, meyhanelerde, restoranlarda istediğiniz gibi kullanın, istediğiniz gibi için…”.
13 Şubat 2002
2003
Tekel’in Özelleştirilme Süreci
1990’lı yıllarda, büyük ve köklü kamu kuruluşlarından TEKEL’in verimsiz olduğu ve zarar ettiği iddiaları üzerinden kamuoyunda tartışmalar yaşandı. 2001 yılında TEKEL, Özelleştirme Yüksek Kurulu’nun (ÖYK) kararıyla özelleştirme kapsam ve programına alındı. AK Parti’nin iktidara geldiği günlerde süreç devam etti ve 5 Haziran 2003 tarihinde TEKEL’in alkollü içkiler ve sigara bölümleri ayrı olarak anonim şirketlere dönüştürüldü.
2003 yılının Kasım ayında çıkılan ihalede, TEKEL’in alkollü içkiler bölümü için kurulan Alkollü İçkiler Sanayi ve Ticaret A.Ş., Nurol-Limak-Özaltın-Tütsab Ortak Girişim Grubu’nun kurduğu MEY İÇKİ A.Ş.’ye 292 milyon dolar bedelle satıldı.
Devir işlemlerinin tamamlanmasından yaklaşık 2 yıl sonra MEY İÇKİ A.Ş. şirketin hisselerinin %90’nını, Texas Pacific Group (TPG) isimli ABD’li bir yatırım şirketine yaklaşık 800 milyon dolar karşılığında satıldı.
2004
Diplomaside alkolsüz dönem
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın diplomatik temaslarda bulunmak ve ticari ilişkileri geliştirmek için gittiği Güney Kore’de, Erdoğan onuruna verilen yemek öncesinde “Türkiye’nin dini ve gelenekleri doğrultusunda kadeh kaldırma töreninin yapılmayacağı” duyuruldu.
Türkiye’yi 22 – 24 Şubat’ta ziyaret eden Almanya Başbakanı Gerhard Schröder, resmi yemekte şarap dolu kadehi garsona geri vererek su istedi.
Lüksemburg Meclis Başkanı Jean Spautz da TBMM Başkanı Bülent Arınç’ın önceki gün verdiği yemekte su dolu kadeh kaldırdı.
Bulgaristan Ulusal Meclis Başkanı Ognyan Gerdjikov onuruna 23 Şubat’ta verdiği yemekte kadeh şoku yaşadı. Gerdjikov, “Elimde bir içki kadehi olsaydı dostluğumuzun şerefine kaldırırdım” dedi.
2004
10 Ağustos 2005
Yönetmelikte ‘İçkili yer bölgesi’
İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 10 Ağustos 2005 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanan “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik” ile alkollü içki satışı ve tüketimine ilişkin İçkili yer bölgesi’ tanımlaması yapıldı.
Söz konusu genelgenin, Danıştay 8. Hukuk Dairesi tarafından önce yürütmesi durduruldu, ardından iptal edildi.
13 Temmuz 2008
RTÜK’ten ‘alkol sansürü’ yasası
Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) başkanı Zahid Akman, RTÜK Teşkilat Yasası’nda yapmayı planladıkları yeni düzenlemeyle ekranlarda içkiyi özendirici yayınlara müdahale edeceklerini açıkladı. Yeni taslağa göre televizyonda yayınlanan dizi, film ve kliplerdeki içkilere mozaik uygulanmayacak, ancak prodüksiyon aşamasında bu sahnelere müdahale edileceği belirtildi. Özendirmenin boyutuna RTÜK uzmanları karar vermesi ve lisans iptaline kadar ceza kesilebileceği ifade edildi.
13 Temmuz 2008
7 Ocak 2011
Elveda Efes Pilsen Spor Kulübü
Tütün ve Alkol Piyasa Denetleme Kurumu tarafından hazırlanan ve 7 Ocak 2011 tarihinde resmi gazetede yayınlanan, alkollü içki markaları ve üreticilerinin tanıtım alanlarını kısıtlayan yönetmeliğin yürürlüğe girmesiyle beraber Efes Pilsen Spor Kulübü, 1976’dan beri kullandığı ismi değiştirerek Anadolu Efes Spor Kulübü ismini aldı.
31 Mayıs 2012
4760 sayılı ÖTV Kanunu değişikliği: Alkollü içkilere 6 ayda bir vergi zammı
4760 sayılı ÖTV yasasında yapılan değişiklikle, alkollü içkiler 3 numaralı ÖTV cetveli kapsamına alınarak, alkollü içkilere her 6 ayda bir vergi zammı uygulanacağı kesinleşti.
31 Mayıs 2012
14 Temmuz 2012
Santralistanbul’da festival yasakları
Santralistanbul’da düzenlenmesi planlanan 11. Efes Pilsen One Love Festivali’nin iptal edilmesi için “Eyüplüler” isimli bir grup, Facebook üzerinden organize olarak içki satılması halinde Santralistanbul’a gidip etkinliği engelleyeceklerini açıkladı. Ardından da Yeşilay Cemiyeti, İstanbul Valiliği’ne başvurarak festivalin iptal edilmesini istedi.
Etkinliğin başlamasına 10 dakika kala Santralistanbul içindeki işletmelerin, içki satışı için festival organizatörlerine ruhsatlarını kullandırmayacaklarını bildirmesiyle festival 1 saat gecikmeli şekilde ve içki satışı olmadan başladı. Gelişmelerin ardından Efes Pilsen festival sponsorluğundan çekildi. Festival devam ederken alanda çevik kuvvet, zabıta ve sivil polislerce içki satışı yapılıp yapılmadığı kontrol edildi.
One Love Festivali’nde içki satışının yasaklanmasının ardından, 2009’dan beri Santralistanbul’da yapılan sun.day.sky Festivali de “Malum sun.day.sky keyifle yapıldığında güzel, zorlamaya gelmez” açıklamasıyla iptal edildi. Önceki haftalarda Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, bir televizyon kanalında Bilgi Üniversitesi yönetimini bizzat aradığını belirterek “Nedir bu hal, biz buna üzülüyoruz dedik. Sağolsun onlar da o ana kadar işin farkında olmadığını söylediler” demiş, konuya bizzat müdahale ettiğini açıklamıştı.
Bilgi Üniversitesi yetkilileri ise, Santralistanbul’un üniversite kampüsü olmadığını, halka açık “Kültür, sanat ve eğitim platformu” olduğunu belirterek, sadece söz konusu alan içinde Bilgi Üniversitesi’nin fakültelerinin bulunduğunu söyledi.
8 Eylül 2012
Üniversite kampüslerinde içki artık yasak
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın üniversite kampüslerinde alkollü içki satışı yapılmasıyla ilgili olarak “Öğrenci alkolü alıp kafayı mı bulacak yoksa ilmi alıp kendini mi bulacak?” açıklamasından 2 hafta sonra YÖK, tüm üniversite yerleşkeleri içerisindeki restoranlarda alkollü içki satışını yasakladı.
8 Eylül 2012
26 Nisan 2013
Erdoğan: Türkiye’nin milli içkisi bira değil, ayran!
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Yeşilay Cemiyeti tarafından düzenlenen Global Alkol Politikaları Sempozyumu’nda alkol kullanımının yaşam tarzı olarak savunulacak bir yanının olmadığını söyledi. Erdoğan, biranın ‘milli içki’ olarak sunulduğunu belirtirken, bunun gerçeği yansıtmadığını, Türkiye’nin ‘milli içki’sinin ayran olduğunu iddia etti.
Erdoğan alkolden alınan vergiye ilişkin de “Fiyat politikaları belirledik. Yani zaman zaman bu konuda vergiler artıyorsa kusura bakmasınlar. Bizim petrol gelirimiz olmadığı için en önemli gelir kaynağımız bu.” açıklamasını yaptı.
24 Mayıs 2013
Erdoğan: “Kafası kıyak nesil istemiyoruz”
AK Parti Genel Merkezi’nde partisinin il başkanlarıyla bir araya gelen Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, alkollü içkilerle ilgili bir yasal düzenleme üzerinde çalıştıklarını belirterek, “Afedersiniz ufak çocukların gece gündüz içen, gece gündüz kafa kıyak dolaşan böyle bir nesil istemiyoruz, akıllı olacak, diri olacak, bilgi ile mücehhez olacak böyle bir nesil istiyoruz.” ifadelerini kullandı. Aynı gün partisinin grup toplantısında da bir konuşma yapan Erdoğan’ın, “Yasak yok. İçeceksen git evinde iç!” sözleri dikkat çekti.
Editör notu: Devletin Alkol Politikalarını İzleme Platformu’na göre Erdoğan’ın bu söylemleri alkolü kamusal alanda dışlamaktan özel alanda da ‘düşmanlaştırmaya’ evriliyor.
24 Mayıs 2013
24 Mayıs 2013
Yönetmeliklerden yasalara: Alkole erişimi zorlaştıran ilk ve en büyük yasal düzenleme - 4250 sayılı kanun değişikliği
4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu’nda değişiklik yapıldı. Değişikliğe göre 2011’de düzenlenen alkollü içki firmalarının tanıtımını kısıtlayan TAPDK yönetmeliği yasalaşmış oldu.
Kanun değişikliğiyle uygulamaya giren maddelerden bazıları şöyle:
- Alkollü içkiler, 22:00 ila 06:00 saatleri arasında perakende olarak satılamaz.
- Alkollü içkiler, işletme dışından görülecek şekilde perakende olarak satışa arz edilemez.
- Alkollü içkilerin her ne surette olursa olsun reklamı ve tüketicilere yönelik tanıtımı yapılamaz ve televizyonlarda yayınlanan dizi, film ve müzik kliplerinde alkollü içkileri özendirici görüntülere yer verilemez.
- Alkollü içkileri üretenler, ithal edenler ve pazarlayanlar her ne amaçla olursa olsun, teşvik, hediye, eşantiyon, promosyon veya bedelsiz olarak alkollü içki dağıtamazlar.
Bu düzenleme, idari boyuttaki genelgelerin ötesinde, alkollü içkilerin görünürlüğü ve erişebilirliğini kısıtlayan ilk ve en büyük yasal düzenleme oldu.
Editör notu: Devletin Alkol Politikalarını İzleme Platformu’nun, Türkiye’de 2013 yılından itibaren uygulanan alkollü içki reklam yasaklarının ölçülülük ilkesiyle bağdaşıklığını incelediği “Alkollü İçkilerin Reklam Yasağına Genel Bir Bakış” raporu, yasakların hukuki, ekonomik ve siyasal perspektifini analiz ediyor.
Ayrıca yine platforma göre, söz konusu kanun 2011’deki yönetmelikle aynı düzenlemeleri içerse de bunları kanunlaştırmak durumu daha da ‘dokunulmaz’ kılıyor. Bu kanunu ‘çok ağır ve ölçüsüz’ olarak değerlendiren platform, kanunun toplumsal bir külfet yarattığını ifade ediyor ve Türkiye’deki reklam yasaklarının medenî dünyada eşi benzeri olmadığını not ediyor.
28 Mayıs 2013
“İki ayyaş” ifadesi
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, partisinin grup toplantısında alkollü içkilerle ilgili düzenlemeler hakkında konuştu. Erdoğan, düzenlemelerin dini gerekçelere dayandırıldığı iddialarına tepki göstererek “Hangi din olursa olsun bir din yanlışı değil, doğruyu emrediyor. İki tane ayyaşın yaptığı yasa muteber oluyor da dinin emrettiği bir yasanın sizin için neden reddedilmesi gerekiyor?” dedi. Erdoğan, konuşmasının geri kalanında şu ifadeleri kullandı: “Hiç kimse alkolü bir kimlik meselesi haline getirmemelidir. Çıkan düzenleme kimsenin hayat tarzına müdahale anlamında değildir. İçeceksen yine alkollü içeceğini al evinde iç. Yine git ne içeceksen iç.”
28 Mayıs 2013
2 Haziran 2013
Erdoğan’ın ‘Camide içki içtiler’ iddiası
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Gezi Parkı olaylarıyla ilgili Ankara Esenboğa Havalimanı’nda yaptığı açıklamada “Dolmabahçe Camii’ne maalesef bira şişeleriyle girmek suretiyle, ayakkabıyla onu da yaptılar.” dedi. Erdoğan’ın ifadeleri üstüne işaret edilen Bezm-i Alem Valide Sultan Camii müezzini Fuat Yıldırım, açıklama yaparak camide içki içilmediğini ifade etti. Yaklaşık 1 hafta sonra Erdoğan, AK Parti İstanbul İl Kongresi’nde cami müezzinin tehdit edildiğini söyleyerek “Görüntüler elimizde, bu cuma yayınlayacağız.” dedi. Ancak Erdoğan’ın işaret ettiği görüntüler yayınlanmadı. Olay gecesiyle ilgili Terörle Mücadele polisine ifade veren cami müezzini Fuat Yıldırım, din adamı olduğunu ve bu nedenle yalan söyleyemeyeceğini belirterek “Ben cami içerisinde içki içen ya da elinde içki şişesi olan birini görmedim.” dedi. İddialar üzerine Diyanet İşleri Başkanlığı’nın başlattığı teftiş sırasında, 30 Temmuz 2013 itibariyle müezzin Fuat Yıldırım’ın görev yeri değiştirildi
13 Kasım 2014
128 milletvekilinin açtığı iptal davasına red kararı
4250 sayılı kanunda yapılan değişikliklerin iptali için CHP’li Muharrem İnce, CHP’li Engin Altay ve beraberindeki 126 milletvekilinin açtıkları dava, Anayasa Mahkemesi tarafından Anayasa’nın 58’inci maddesi dayanak gösterilerek reddedildi.
13 Kasım 2014
10 Kasım 2015
Adana Rakı Festivali yasaklandı
Adana Valisi Mustafa Büyük, kentte her yıl düzenlenen ve yaklaşık 20 bin kişinin katıldığı Rakı Festivali’ne bu sene izin verilmeyeceğini açıkladı. Açıklamanın üzerine festivalin adı “Adana Kebap ve Şalgam Festivali” olarak değiştirildi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, 2019’da festivalin yine yasaklanmasının ardından “Ne geleneklerimizde, göreneklerimizde, ananelerimizde ne de herhangi bir durumla örtüşebilir bir durum değildir.” ifadelerini kullandı.
13 Aralık 2015
İsmi değişen festivale silahlı saldırı
Adana Rakı Festivali’ne izin verilmeyeceğine dair yapılan açıklanmanın ardından, ismi “Adana Kebap ve Şalgam Festivali” olarak değiştirilen festivale, saat 22:00 sularında bir grup saldırı girişiminde bulundu. Alkol karşıtı sloganlar atıp havaya ateş açan grup, döner bıçakları ve sopalarla masalara vurdu. 4 kişi gözaltına alındı.
13 Aralık 2015
10 Haziran 2016
İçki içilen plak dükkanına saldırı
İstanbul Cihangir’deki bir plak dükkanında Radiohead grubunun yeni çıkan albümü için yapılan etkinlik, içki içildiği bahanesiyle saldırıya uğradı. 30 kişinin bulunduğu etkinliğe saldıran 3 kişilik grup, dükkan sahibini sürükleyerek dükkandan çıkardı ve darp etti. Saldırıda 2 kişi yaralandı. 3 saldırgan daha sonra gözaltına alındı. Ertesi gün saldırıyı protesto etmek amacıyla Firuzağa Meydanı’nda toplanan 300 kişilik gruba polis biber gazı ve mermilerle müdahale etti.
10 Aralık 2017
RTÜK’ten Çukur dizisine içki cezası
Show TV’de yayınlanan Çukur dizisinde yer alan içki içilen sahneler gerekçe gösterilerek “Radyo ve televizyon yayın hizmetlerinde, çocuk ve gençlerin fiziksel, zihinsel veya ahlaki gelişimine zarar verebilecek türde içerik taşıyan programlar bunların izleyebileceği zaman dilimlerinde ve koruyucu sembol kullanılsa dahi yayınlanamaz” hükmünün ihlal edildiği kanaatine varıldı.
10 Aralık 2017
02 Nisan 2018
RTÜK bu sefer ‘şarap’ kelimesini sansürledi
Çukur dizisinin 23’üncü bölümünün bir sahnesinde çalan Mehmet Güreli’nin ‘Kimse Bilmez’ şarkısındaki ‘şarap’ kelimesinin RTÜK tarafından sansürlendiği bildirildi.
2018
OECD ve Dünya Sağlık Örgütü Raporları’nda Türkiye
2013 yılındaki yasa değişikliği ile alkollü içkilere uygulanan düzenli vergi artışı eleştirilerin odağı olurken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye’de sigara ve alkol bağımlılığı ile vergilendirme yoluyla mücadele edildiğini ima eden açıklamalar yapıyordu.
Bu günlerde, Dünya Sağlık Örgütü’nün yayınladığı Alkol ve Sağlık Raporu’nda Türkiye, 15 yaşın üzerindeki bireylerin yıllık ortalama saf alkol tüketim miktarında 2 litre ile Avrupa’nın en az alkol tüketen ikinci ülkesi konumunda kaldı.
Buna karşılık OECD 2018 verilerine göre, son 10 yılda rakıya uygulanan ÖTV oranı %433, biraya uygulanan ÖTV oranı %365 arttı.
2018
6 Kasım 2019
Erdoğan “Dindar gençlik bilecek ki alkol haramdır”
Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 70.Yıl Kutlama Töreni’nde konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dindar nesil yetiştirme hedeflerini yineleyerek, “Dindar gençlik bilecek ki alkol haramdır. Dolayısıyla o yola tevessül etmeyecek. Ve bu konularda atılacak adımlarla dindar neslin olduğu bir ülkede ben inanıyorum ki tüm manevi değerler bir anda yüksek bir sıçrama yapacak ve birbirini Allah için seven bir millet ortaya çıkacaktır.” ifadelerini kullandı.
16 Ekim 2020
2020 yılında yakalanan kayıt dışı içki miktarı: 1 milyon 20 bin 819 litre
2013 yılındaki yasa değişikliğinin ardından alkollü içkilere uygulanan ÖTV oranları her yıl artarken, İçişleri Bakanlığı’nın yaptığı açıklamaya göre, 2020 yılında kaçak ve sahte içkiye yönelik operasyonlarda toplamda 1 milyon 20 bin 819 litre kaçak ve sahte içki ele geçirildi.
16 Ekim 2020
20 Ekim 2020
Kaçak içki yaygınlaşıyor: 12 günde 67 ölü
İstanbul, İzmir, Mersin, Aydın, Muğla, Kırıkkale, Trabzon ve Zonguldak’ta metil alkol zehirlenmesinden 9 günde 12 günde 67 kişi hayatını kaybetti.
Emniyet Genel Müdürlüğü, 13 Ekim 2020 tarihinde yaptığı açıklamada, 5-11 Ekim tarihleri arasında sahte ve kaçak içkiden kaynaklı ölümlere ilişkin gerçekleştirilen operasyonlar neticesinde yakalanan 58 şüpheliden 7’sinin tutuklandığını duyurdu.
Yapılan açıklamaya göre operasyonlarda 17 bin litreye yakın etil alkol ve 2 binin üzerinde sahte alkollü içki ele geçirildi.
16 Kasım 2020
Formula 1’de şampanya yerine gazoz patlatıldı
Intercity pistinin patronu Vural Ak’ın, “Ramazan’da formula olmaz” sözünden sonra, pazar günkü ödül töreninde kürsüye çıkan pilotlara geleneksel şampanya yerine gazoz ikram edildiği açıklandı.
16 Kasım 2020
9 Aralık 2020
Bir pandemi önlemi olarak içki satış yasağı
Koronavirüs pandemisi nedeniyle hafta içleri 21:00-05:00 saatleri arasında, hafta sonları tam kapanma şeklinde uygulanan sokağa çıkma yasağı süresince tekel bayiler ve marketlerde alkol satışı yasaklandı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, konuya ilişkin olarak yaptığı paylaşımda “AKP’nin derdi virüs değil, hayat tarzı! Tekel ürünlerinden yüzde 270’e varan oranlarda vergi alan zihniyetin seküler yurttaşları cezalandırdığı yetmemiş olacak ki şimdi bu kararla esnafları da cezalandırmaya çalışıyor.” ifadelerini kullandı.
16 Aralık 2020
2020’nin son 3 ayında sahte içkiden ölenlerin sayısı: 92
9 Ekim’de İzmir’de 4 kişinin ölmesinin ardından geçen 69 günde, metil alkol zehirlenmesinden ölen vatandaşların sayısı 92’ye ulaştı.
16 Aralık 2020
27 Nisan 2021
17 günlük kapanmada içki yasağı devam edecek
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Koronavirüs pandemisi sebebiyle uygulanan 17 günlük sokağa çıkma yasağı süresi boyunca zincir marketlerde ve tekel bayilerde içki satışının olmayacağını açıkladı. Konuyla ilgili Twitter üzerinden bir açıklama yapan Tekel Bayileri Platformu Başkanı Özgür Aybaş, “Genelgede ‘alkol satışı yasak’ diye bir ibare, madde dahi yok… Maalesef üzülerek söylüyorum; 17 Mayıs’a kadar ülke genelinde pandemi ve Ramazan ayı bahanesi ile alkol satışı yasaklanmıştır” ifadelerini kullandı.
17 Aralık 2021
13 ilde 46 kişi sahte içkiden hayatını kaybetti
1 hafta içinde Türkiye’nin 13 ilinde 46 kişi metil alkol zehirlenmesinden hayatını kaybetti.
17 Aralık 2021
25 Aralık 2021
2021 yılında yakalanan kayıt dışı içki miktarı: 1 milyon 135 bin 172 litre
Devletin Alkol Politikaları İzleme Platformu’nun derlediği verilere göre, 2021 yılında kayıt dışı alkollü içkilere yönelik 720 operasyon yapıldı ve toplam 1 milyon 135 bin 172 litre içki ele geçirildi. 2021 yılında Türkiye’de 109 kişi sahte içkiye bağlı metil alkol zehirlenmesiyle hayatını kaybetti.
31 Mayıs 2022
Erdoğan: Sigarada ve suluda vergiyi devamlı artırıyoruz, çok rahatsızlar”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde düzenlenen Dünya Tütünsüz Günü Gençlik Buluşması’nda sigaradaki vergiler hakkında konuşurken, “Devamlı artırıyoruz. Bundan çok rahatsızlar. Hem suluda artırıyoruz, hem sigarada artırıyoruz. Aç sefil geziyor, rakıyı birayı almaktan geri durmuyor” ifadelerini kullandı.
31 Mayıs 2022
Eylül 2022
2022 Eylül itibariyle güncel vergi oranları:
- Rakı (70cl)
- Vergisiz fiyatı: 95 TL
- Toplam vergi: 240 TL
- Satış fiyatı: 335 TL
- Vergi oranı: %280
- Bira (50cl)
- Vergisiz fiyatı: 10.16 TL
- Toplam vergi: 14.84 TL
- Satış fiyatı: 25 TL
- Vergi oranı: %146
- Rakı (70cl)
2021-2022
Kaçak içki verileri
- 2021 toplam
- Kaçak içki: 1,135,172
- Ölüm: 104
- Adli İşlem: 3,598
- 2022 Ocak – Mart
- Kaçak içki: 137,212.19
- Ölüm/Hastanelik: 9 / 19
- Adlî işlem: 649
- En çok operasyon: İst
- 2022 Nisan – Haziran
- Kaçak içki: 686,109.00
- Ölüm / Hastanelik: 4 / 3
- Adlî işlem: 1,848
- En çok operasyon: Antalya
2021-2022
- 2021 toplam
2022
Alkol tüketimine dair bazı kilit veriler
- Türkiye alkol tüketiminde AK ülkeleri arasında sonuncu
- Vergi oranında ise AK ülkeleri arasında 3.
- Tüketim ortalaması:
Kaynakça
Çağın T. Eroğlu, Türkiye’de Alkolün Yabancılaşma Siyaseti Üzerine Bir İnceleme, 1 Ağustos 2022
Çağın T. Eroğlu, Türkiye’de Alkollü İçkilerin Reklam Yasağına Genel Bir Bakış, 12 Şubat 2022
Sedat Ergin, Erdoğan’ın içkiye bakışının seyir defteri, 19 Ekim 2011
Hürriyet, Alkolsüz diplomasi, 5 Mart 2004
Dünya, TEKEL’in özelleştirilmesi ve TEKEL işçileri, 13 Şubat 2010
Ziraat Mühendisleri Odası, TEKEL’in özelleştirilmesinin düşündürdükleri, 28 Temmuz 2009
Resmi Gazete, 10 Ağustos 2005
Hürriyet, Danıştay “içkili yerler” genelgesini iptal etti, 2 Nisan 2007
Milliyet, Ekranlara ‘alkol sansürü’ geliyor, 13 Temmuz 2007
Resmi Gazete, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkilerin Satışına ve Sunumuna İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik, 7 Ocak 2021
Çağın T. Eroğlu, Sahi Ya, N’oldu Anadolu Efes’in ‘Pilsen’ine?, 22 Mayıs 2022
Resmi Gazete, 31 Mayıs 2012
Bianet, One Love’da İçki Yasak, 14 Temmuz 2012
Bianet, Santral’de sun.day.sky festivali de iptal, 3 Ağustos 2012
Hürriyet, Üniversitede alkol yasağı, 8 Eylül 2012
Bianet, Erdoğan: Alkolün Yaşam Tarzı Olarak Savunulacak Yanı Yok, 26 Nisan 2013
Anadolu Ajansı, Alkol düzenlemesi Meclis Genel Kurulu’ndan geçti, 24 Mayıs 2013
Cumhuriyet, “Kafası kıyak nesil istemiyoruz”, 24 Mayıs 2013
CNN Türk, Başbakan: “İki ayyaşın yaptığı muteber de…”, 28 Mayıs 2013
Anayasa Mahkemesi Kararı, 13 Kasım 2014
Cumhuriyet, ‘Rakı Festivali’ yasaklandı, 10 Kasım 2015
Hürriyet, Adana’daki ‘Kebap ve Şalgam Festivali’ne pompalı tüfekle baskın, 13 Aralık 2015
Evrensel, Bakan Soylu: Rakı Festivali geleneklerimize uygun değil, 14 Aralık 2019
T24, Cihangir saldırısını 17 ülke canlı yayında izlemiş, 19 Haziran 2016
Evrensel, CHP, sahte içki ölümlerinin araştırılması için önerge verdi, 13 Ekim 2020
Diken, RTÜK’ten ‘Çukur’a ceza: Alkol kullanıldı, yoğun öpüşme ve sevişme sahnelerine yer verildi, 10 Aralık 2017
Diken, Twitter bunu tartışıyor: ‘Çukur’daki şarkıda şarap kelimesi sansürlendi’ , 4 Nisan 2018
Dünya Sağlık Örgütü, Global status report on alcohol and health, 2018
OECD, Consumption Tax Trends, 2018
Bianet, Erdoğan: Dindar Gençlik Bilecek ki Alkol Haramdır, 6 Kasım 2019
İçişleri Bakanlığı, 24 Ekim 2020
BBC Türkçe, Sahte içki kaynaklı zehirlenmeler: Ölümlerin sebebi ne, evde alkollü içki üretenler ne diyor?, 20 Ekim 2020
Cumhuriyet, Formula 1’de şampanya yerine gazoz patlatmışlar, 15 Kasım 2020
Gazete Duvar, Sokağa çıkma kısıtlamasında alkol satışı yasağı: Yaşam tarzına açık bir müdahale, 9 Aralık 2020
Anadolu Ajansı, Sahte içki 69 günde 92 can aldı, 16 Aralık 2020
Cumhuriyet, Tam kapanmada alkol satışı yasaklandı!, 27 Nisan 2021
NTV, Sahte içkiden 13 ilde 46 can kaybı, 17 Aralık 2021
Devletin Alkol Politikaları İzleme Platformu, 2021 Yılı Türkiye Kayıt Dışı Alkol Tüketim Verileri, 25 Aralık 2021
T24, Erdoğan: Sigarada ve suluda vergiyi devamlı artırıyoruz, çok rahatsızlar; aç sefil geziyor; rakı, bira almaktan geri durmuyor, 31 Mayıs 2022
Cevapla
Katkıda bulunmak ister misiniz?