Türkiye’de internet: giriş, gelişme ve sonuç
Türkiye’de internet
- İnternetin dünyaya girişi
İnternetle ilgili ilk çalışmalar 1969’da ABD Savunma Bakanlığı’nda ARPANet’in kuruluşuyla başladı. Sonraki süreçte internet ağının omurgası 1986’da, halka açık hale gelmesi ise 1989’da oldu.
Editör Notu: Erişim engelleriyle ilgili detaylı bilgileri eklemeye çalıştıysak da Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından engellenen web siteleriyle ilgili veriler yahut Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından engellenen web siteleri, linkler yahut sosyal medya içerikleriyle ilgili veriler açıklanmadığı için belirsizliği aşamadık.
Yazar
1986
Geniş alan ağı kuruluyor
- Türkiye’de ilk geniş alan ağı, 1986 yılında TÜVEKA (Türkiye Üniversiteler ve Araştırma Kurumları Ağı) ile oluşuyor.
KUTUCUK: Geniş alan ağı
Geniş alan ağı, birden fazla cihazın birbiriyle iletişim kurmasını sağlayan yerel ağdır, kısaca WAN denir. Çalışma mantığı ise şöyledir, bir mekandaki kullanıcılar başka bir mekandaki kullanıcılarla iletişim kurabilmek için WAN’lar bölgesel ağları birbirine bağlar.Aralık 1991
Internetin kapalı ağdan çıkması için ilk atılım
ODTÜ, Network File System ve Corporation for Research and Educational Networking’e başvuruyor. Aynı dönemde TÜBİTAK’a TR-NET (Türkiye Internet Proje Grubu) projesi sunuluyor.
Temmuz 1992
PTT’ye başvuru
Internetin kullanıma başlayabilmesi için Temmuz 1992’de PTT’ye bir başvuru yapıldı. Bu başvuruyla 64 Kb’lik bir hat talep ediliyordu.
Temmuz 1992
Ekim 1992
Yurt dışıyla ilk internet denemesi
Hollanda’ya yapılan internet bağlantısı testiyle Türkiye’deki altyapının yeterliliği de test edilmiş sayıldı. Sonuç başarılı.
12 Nisan 1993
Sınırlarımız içindeki ilk internet bağlantısı
64 Kbps kapasiteli kiralık hat ve ODTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı sistem salonundaki yönlendiriciler kullanılarak Türkiye’nin ilk internet bağlantısı yapıldı. Bu tarihten sonra uzun bir süre ODTÜ Türkiye’de internete bağlanmak için tek nokta olarak kaldı, birçok devlet kurumu bu hattan faydalandı.
12 Nisan 1993
1993
İlk web siteleri
ODTÜ ve Bilkent Üniversitesi’nin resmi internet siteleri kuruldu ve bu iki web sitesi Türkiye’nin ilkleri oldu.
23 Şubat 1994
Türkiye GSM teknolojisiyle tanıştı
Haberleşmeyi ve internete olan talebi arttıran GSM (cep telefonu iletişim protokolü) ilk kez Ankara, İstanbul ve İzmir’de abonelere hizmet vermeye başladı.
23 Şubat 1994
Mart 1995
Türk internetinin topolojisi çıkarıldı
Türkiye Üniversiteler ve Araştırma Kurumları Ağı’nın oluşturduğu ağ haritası Türkiye’de internetin yayılımı ve bu yayılımın hangi noktalardan başladığını açıkladı. Anlaşılacağı üzere 1986’dan 1994’e dek 52 üniversiteden 29’una internet ulaşmıştı.
1 Haziran 1996
ULAKBİM kuruldu, halk internete ulaştı
TÜBİTAK bünyesinde Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi (ULAKBİM) adıyla kurulan yeni merkezin temel görevi, Türkiye’deki tüm eğitim ve araştırma kurumlarını ULAKNET adlı hizmetle birbirine bağlamaktı. Bu aşama interneti herkesin kullanımına açmanın ilk adımıydı.
7 Aralık 1997
İnternet aktivitelerinin ilk davası
Görme engelli vatandaşların yaptığı protestonun Ankara BB görevlilerince copla dağıtılmasını bir forumda eleştiren lise öğrencisine internet tarihimizin ilk davası açıldı. 40 ay hapis cezası bir süre sonra beraatle sonuçlandı.
7 Aralık 1997
15 Ocak 1998
İnternet Üst Kurulu ilk toplantısını yaptı
Ulaştırma Bakanlığı’na bağlı İnternet Üst Kurulu kuruldu ve ilk iki toplantısından karar çıkmadı.
Şubat 1999
Geliyor, Fiber Optik geliyor
Telefon ve diğer servisler için fiber optik kablo üzerinden çalışan sistemler kullanılmaya başlandı. Devamında da fiber optik kullanımı iyiden iyiye arttı.
Neden fiber optik?
Fiber optik kablolar metalik kablolardan daha küçük, daha hafif. Bir saç teli kalınlığını geçmez, sinyal kaybı yoktur. Çevresel etmenlere karşı hayli dayanıklıdır.Şubat 1999
17 Mayıs 2001
İnternet sansürüne yol açma niyetli ilk yasa
İnternetle ilgili ilk yasa, koalisyon döneminde çıkarıldı. Basın Yayın Yasası’na interneti de dahil edip her yayının bir kopyasının valiliğe ve basın savcılığına gönderilmesini şart koşan yasayla tanıştık.
2003
Çevirmeli ağdan kurtulduk
2003 yılında bakır telefon kablolarından faydalanan ADSL (Asimetrik Sayısal Abone Hattı) kullanılmaya başlandı. Maksimum hız 1 Mbps.
2003
2003
2003 - Türkiye’de internet kullanıcı sayısı artıyor
Türkiye’de internet kullanıcı sayısı 8 milyon 145 bin 213‘e ulaştı.
4 Mayıs 2007
Resmi internet sansürü yasası
İnternet sansürünün ilk resmi aşaması olarak görülen 5651 Sayılı “İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” CHP Milletvekili Osman Coşkunoğlu dışında itirazla karşılanmadan hızlıca geçti.
4 Mayıs 2007
6 Mart 2007
YouTube’a ilk yasak
3 Mart 2007’de YouTube’a Mustafa Kemal Atatürk’e hakaret içerdiği düşünülen video sonrası web sitesine erişim 6 Mart’ta engellendi. Video kaldırıldıktan sonra aynı gün engel kaldırıldı.
Aralık 2007
Fiber optik internet evimize ulaştı
SuperOnline’ın kendi fiber omurgasıyla Türkiye’de ilk kez ev kullanıcıları fiber internete bağlandı. Hız, 100 Mbps’ye ulaştı, saniyede yaklaşık 12 Mb.
Aralık 2007
30 Temmuz 2009
Cepte internet 3G ile şerit değiştiriyor
Türkiye, cepten görüntülü konuşma ve hızlı internet gibi yenilikler getiren 3G teknolojisine geçti, Vodafone Türkiye, Avea ve Turkcell ile bunu yapan 121’inci ülke oldu.
4 Kasım 2009
İnternet Mahir ve dünyaya ulaşan ünü
Mahir Çağrı’nın kurduğu www.ikissyou.org günde 50.000 trafiğe ulaşıp o tarih için rekor kırarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi, ilk internet fenomenimiz oldu.
4 Kasım 2009
2010
Fiber ağlarla örülüyor anayurt dört baştan
SuperOnline fiber optik gelişim 500 milyon TL yatırım gerçekleştiren SuperOnline, 2010 yılının sonuna kadar yaklaşık 23 bin kilometrelik alana fiber optik kablo döşedi.
2010
Türkiye’de internet kullanıcısı sayısı artıyor
Türkiye’deki internet kullanıcısı sayısı 28 milyon 794 bin 008‘e ulaştı.
2010
Ekim 2020
Türkiye’de internetin tümsek sayısı
Ekim 2020 itibariyle Türkiye’de 450 binden fazla alan adı, 140 binden fazla link ve 42 binden fazla tweet engelli.
Ocak 2021
Türkiye’de internet kaç yapıyor?
Ortalama internete bağlanma hızı Türkiye’de Ocak 2021 verilerine göre 30.51 Mbps, dünya ükeleri arasındaki sıralamamız ise 103. 44. sıradaki Malezya’nın ortalama hızı 91.67 Mbps, ilk sıradaki Singapur’un ise 247.54.
Ocak 2021
Kaynakça
- http://www.internetarsivi.metu.edu.tr/tarihce.php
- https://tr.wikipedia.org/wiki/Geniş_alan_ağı
- http://www.hasanbalik.com/Projeler/Bitirme/39.Pdf
- https://www.bilgiustam.com/turkiyeye-internetin-gelisi-ve-gelisimi/
- https://www.emo.org.tr/ekler/e52547a0e7bca35_ek.pdf
- https://ulakbim.tubitak.gov.tr/tr/kurumsal/ulaknet-tarihcesi
- https://susma24.com/6-soruda-turkiyede-internet-sansuru/
- https://www.hurriyet.com.tr/internet-alt-kurulu-38036629
- https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem21/yil01/ss682m.htm?TSPD_101_R0=08ffcef486ab2000c1573169c79ba746703ee4c802400832ccfcfdd52f2eb03b0e10cb6ab6a9964b088983bbfb1430005cba80ef5e300d482afddc6c76075b5087628f86f91f80a6f9a84659ff0b743202ff193c76eae48673e85d3fb7ff78ba
- https://shiftdelete.net/dunden-bugune-adsl-11075
- https://www.internetlivestats.com/internet-users/turkey/
- https://tr.wikipedia.org/wiki/YouTube%27a_Türkiye%27den_erişimin_engellenmesi
- https://aybu.edu.tr/bilgiislem/contents/files/5651 Sayili Kanun.pdf
- https://www.iha.com.tr/haber-turkiyede-3g-zamani-82704/
- https://www.superonline.net/hakkimizda/genel-bakis/kilometre-taslari
- https://shiftdelete.net/turkiyede-fiberin-gelisimi-38726
- https://ifade.org.tr/yayinlar/rapor-kitap-calismalari/
- https://www.speedtest.net/global-index
Cevapla
Katkıda bulunmak ister misiniz?