Ortaokul ve liseyi okuduğu Kandilli Kız Lisesi’nden 1953 yılında mezun oldu. 1958 yılında gerçekleştirdiği Bakırköy Akıl Hastanesi ziyaretinde cüzzam hastalarına vahşi hayvanlar gibi davranılmasını, etrafı tellerle çevrili izole koğuşlara hapsedilmelerini insani bulmayan Saylan cehenneme benzettiği koğuşları uzun bir süre aklından çıkaramadı ve kendisine bu alanda çalışmalar yapacağına dair söz verdi. 1963 yılında da İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdi. 1964 – 1968 yılları arasında SSK Nişantaşı Hastanesi’nden Deri ve Zührevi Hastalıklar Uzmanlığını aldı. 

Türkiye’de dermatoloji alanında uzmanlığı olan 7. kadın oldu. 1968 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı’nda Başasistanlığa başladı; 1972’de doçent, 1977’de profesör oldu. Dermatopatoloji Laboratuvarı’nın, Behçet Hastalığı ve Cinsel İlişkiyle Bulaşan Hastalıklar polikliniklerinin kurulmasına öncülük etti.

Papa II. Loannes Paulus, İtalya’da cüzamla ilgili bir kongreye katılan Türkan Saylan’ı çalışmalarından ötürü kutlayarak, “Bugün dünyada cüzzam hastalığından korkmayıp hastalarını iyileştirmek için çaba harcayan bir avuç doktordan birisinin Türk olması memleketiniz için ne büyük bir iftihar konusu. Yaptığınız verimli hizmetleri ve doğum gününüzü en içten dileklerimle kutlarım.” diye konuştu. 

Saylan, 1981–2001 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Lepra Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü’nü yürüttü. Lepralı hastalar için açılan fizik tedavi ve rehabilitasyon merkezi zaman içinde ilavelerle büyüyerek, Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı ile İstanbul Tıp Fakültesi ve Cüzzamla Savaş Derneği arasında düzenlenen bir protokolle hastane statüsüne geçti. 

Kurucuları arasında Prof. Dr. Türkan Saylan’ın da bulunduğu Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD), “Atatürk ilke ve devrimlerini korumak, geliştirmek, çağdaş eğitim yoluyla çağdaş insan ve çağdaş topluma ulaşmak amacıyla, kazanılmış hakların korunup geliştirilmesi ilkesini gütmek” amacıyla kuruldu.

Turkcell ve Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği işbirliği ile yürütülen, ailelerinin ekonomik yetersizliği nedeniyle öğrenimlerine devam edemeyen kız çocuklarına eğitimde fırsat eşitliği sağlanması, meslek sahibi, ufku açık bireyler haline gelmeleri amacıyla kardelenler projesi hayata geçirildi. Kamuoyunun da büyük destek göstermesiyle proje 10 binlerce genç kıza eğitim olanağı sağladı. 5 bin kız öğrenciye eğitim bursu verme hedefiyle yola çıkılan proje, 2007 yılında genişletilerek 10 bin öğrenciyi kapsadı. 

Saylan, 10. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından Üniversitelerarası Kurul kontenjanından YÖK üyeliğiyle görevlendirildi. Saylan, bu görevi Şubat 2007 yılına kadar sürdürdü. 

Ergenekon soruşturmasının 12’nci dalgasında ÇYDD Başkanı Prof. Dr. Türkan Saylan’ın evi, ÇYDD Genel Merkezi ile yöneticilerinin evleri ve 81 şubesine polis baskın yaptı. “Baba beni okula gönder” kampanyasının başındaki isim Doğan Holding İcra Kurulu Üyesi Tijen Mergen ile ÇYDD üye ve yöneticisi 42 kişi, Çağdaş Eğitim Vakfı (ÇEV) ve Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) üyesi çok sayıda eğitim-bilim gönüllüsü gözaltına alındı. Saylan, yaşı ve hastalığı nedeniyle gözaltına alınmadı. 

Çok sayıda vatandaş Saylan’a destek için evinin önünde toplandı. Güçlükle ayakta duran saylan kendisine destek vermek için gelenleri evinin camından selamladı. Saylan’ın evinin önünde ziyaretçiler için bir hatıra defteri açıldı. Ziyaretçiler Saylan için destek mesajlarını yazdılar. 

Türkan Saylan, Ergenekon soruşturmasının 12’nci dalgası kapsamında Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayşe Yüksel’in tutuklanmasıyla ilgili bir açıklama yaptı. 

Kendisini birilerinin telefonla arayarak tuzak kurduğunu söyleyen Türkan Saylan, “Ben de dün gece bir tuzak yaşadım. Bir programdan 3 öğrenci istediler. Ben de bizim bu işlerden sorumlu arkadaşlarımıza telefon ettim, sen ayarla, dedim. Sonra bana telefon geldi. ‘Ben Olgay’ dedi, ben de çok yorgundum. Dedi ki ‘3 tane kardeş vardı, bizden okuyup meslek sahibi olmuşlardı. Onları davet edeyim mi’ dedi. ‘Yalnız devlet memuruymuşlar’ dedi. Ben de ‘Kimseyi zorlamayız o riski alıyorlarsa tamam’ dedim. Sabah arkadaş aradı tekrar. ‘Kardelenlerden üniversiteyi bitirmiş birileri var kafamda’ dedi. Ben de ‘O üç kardeşe ne oldu’ dedim. Olgay da ‘Ne üç kardeşi’ yanıtını verince, ‘Sen beni dün gece aramadın mı’ dedim, ‘Aramadım’ dedi. Demek ki bizim böceğimiz bir yerlerde mesaj gönderdi. Kim bilir onlar çıktıktan sonra ne söyleteceklerdi.” dedi.

Abbas Güçlü ile Genç Bakış programında Ergenekon’un 12’nci dalgası konu edildi. Saylan’ın evinden gerçekleştirilen yayına Müjdat Gezen, Ayşe Kulin, Tan Sağtürk ve Bedri Baykam ile ÇYDD’nin bursiyerleri ve burs verenleri konuk oldu. Programa hastaneden katılan Saylan, “Hakkımda misyonerlik iddiaları var. Doğru, Türkiye Cumhuriyeti’nin eğitim misyoneriyiz biz. Zavallı anam İsviçre’li ve Hristiyan olduğu için bu iddiaları ortaya atıyorlar. Belli bir basın bunları uyduruyor insanlar da buna inanıyor.” “Bize karşı olan delilerin hiçbirisinin tutarlılığı doğru düzgün incelenmemiş. Yasaların hiçbirisi doğru düzgün uygulanmadan bir nevi yargısız infaz yapılıyor. Deprem zamanı izinsiz para toplama hatta bir tuvalet kağıdını niye aldınız tüzüğünüzde yazmıyor gibi komik şeylerden tutup yargıladılar bizi. Hepsinden beraat ettik.” diye konuştu.

Uzun süredir kanser tedavisi gören Türkan Saylan 74 yaşında vefat etti. Doktoru, son 24 saate kadar bilinci açık olan Saylan’ın ölmeden önce, ‘Bana düşen tüm görevleri yerine getirdim, ölüme hazırım’ dediğini söyledi. Bilinci kapanmadan önce ailesi ve dernek yöneticileri ile görüşen Saylan, “Kız öğrenci sayısının 36 binden 100 bine çıkarılması, Türkiye’deki her köye bir okul yapılması ve her kasabada kız öğrenci yurdu yapılması” vasiyetinde bulundu. 

ÇYDD, kuruluşundan Saylan’ın ölümüne kadar maddi durumu yetersiz olan toplam 58 bin öğrenciye eğitim bursu verildi. 

Ayşe Kulin, Türkan Saylan’ın hayatını konu edinen biyografik roman “Tek Ve Tek Başına Türkan”ı kaleme aldı. Kulin, Saylan’ın kendisinden ölmeden önce kendisi için bir roman yazmasını vasiyet ettiğini açıkladı.

Turkcell’in, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği ile birlikte 2000 yılından bu yana yürüttüğü ve 20 bin kızın okumasına destek olan proje Birleşmiş Milletler tarafından düzenlenen Pekin+15 etkinliği kapsamında kadınlara fırsat eşitliği sağlayan örnek projeler arasına alındı.

Lütfi Kırdar Kongre Merkezinde, İdil Biret’in verdiği bir konser ve Türkan Saylan’ın dokunduğu insanları ve yol arkadaşlarını temsil eden kişilerin sunumuyla oluşan bir programla Saylan, ölümünün birinci yılında anıldı. Anmada, “Türkan Saylan Bilim ve Sanat Ödülleri” kamuoyuna duyuruldu. 1 Temmuz 2010 tarihinde ödül tescillendi. 

Ayşe Kulin’in, Tek ve Tek Türkan romanından esinlenerek kurgulanan Türkan Saylan’ın hayatını anlatan tv dizisi yayınlandı. 

İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi, Ergenekon soruşturması kapsamında Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) ve Çağdaş Eğitim Vakfı (ÇEV) yöneticileri ile üyelerinden oluşan 8 şüpheli hakkında hazırlanan iddianameyi kabul etti. İddianamede, Çağdaş Eğitim Vakfı eski Başkanı Gülseven Yaşer, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Öğretim Üyesi ve ÇYDD Van Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Ayşe Yüksel, Emekli Albay Aydın Ortabaşı, 68’liler Vakfı Genel Sekreteri Mustafa Namık Kemal Boya, Halime Filiz Meriçli, Hamdi Gökhan Ecevit, Ömer Sadun Okyaltırık ve Fatma Nur Gerçel “Ergenekon silahlı terör örgütü üyesi olmak, devletin güvenliğine ilişkin gizli belgeleri temin etmek ve özel hayatın gizliliğini ihlal etmek” ile suçlandı.

ÇYDD ve ÇEV yönetici ve üyesi sekiz sanığın yargılandığı davanın ilk duruşması görüldü. Dava 13 Temmuza ertelendi.

ÇYDD ve ÇEV yöneticileri adına açılan davanın 2’nci duruşmasında tutuksuz sanık Prof. Dr. Ayşe Yüksel, derneğin PKK’lı öğrencilere burs verdiği iddialarının asılsız olduğunu ifade ederek e-posta aracılığı ile tehditler aldığını söyledi. Duruşma sırasında üye hakim Mustafa Boz’un uyuyakalması tepki topladı.

ÇYDD’nin avukatları, ABD’de faaliyet gösteren Arsenal bilişim şirketinin hazırladığı, dijital delillerin sonradan oluşturulduğunu belirten bir raporu mahkemeye sundu. Raporda, “Arsenal, ÇYDD sabit diskinin 10 Nisan 2009, saat 20.48’den (Windows iletişim sisteminin en son kapatıldığı zaman) sonra ve de adli imajının alındığı bilinmeyen tarihten önceki bir zamanda tahrifata uğradığı sonucuna varmıştır. Tahrifat, ÇYDD sabit diskinin başka bir bilgisayara bağlanmak suretiyle diske dosya ve klasörlerin kopyalanmasını, bunların tarih ve zamanlarıyla oynanmasını ve de son olarak silinmelerini içermektedir. ” denildi.

“Kafes eylem planı”, “Amirallere suikast”, “Gölcük’te ele geçirilen belgeler” ile Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği ve Çağdaş Eğitim Vakfı yöneticileri hakkındaki iddialara ilişkin dosyaların birleştiği dava yargılanan 84 tutuksuz sanığın hepsi beraat etti. Kararın ardından sanıklar ve aileleri, birlikte Gençlik Marşı’nı okudu.

Anayasa Mahkemesi, Çaǧdaş Yaşamı Destekleme Derneǧi’nin Ergenekon soruşturması kapsamında gözaltına alınmış olan yöneticilerinin “özgürlük ve güvenlik haklarının” ihlal edildiğine hükmetti.