SİVAS KATLİAMI

Sivas’ta ne oldu?

Sivas’ta düzenlenen Pir Sultan Abdal Şenlikleri sırasında radikal İslamcı bir grup çoğunluğu Alevi olan yazar, ozan ve şairlerin kaldığı Madımak Oteli’nin yaktı. Otelde bulunan 33 kişi ve iki otel çalışanı ile dışarıdaki göstericilerden iki kişi yanarak veya duman nedeniyle boğularak hayatını kaybetti. Tarihe “Sivas Katliamı” olarak geçen olayda 37 kişi yaşamını yitirdi. Radikal dinci grubun hedefindeki yazar Aziz Nesin otelden yaralı olarak çıkarıldı. Aziz Nesin o dönem Salman Rüşdi’nin Şeytan Ayetleri kitabını Türkçe’ye çevirmişti. Sonrasında, tıpkı yazar Rüşdi gibi ölüm tehditleri almıştı.

Yazar

  •  

    Dicle Baştürk

  • 30 Haziran 1993

    Aziz Nesin’i hedef gösteren bildiriler dağıtıldı

    Katliamdan iki gün önce cami çıkışlarında ve sokaklarda Aziz Nesin’i hedef gösteren bildiriler dağıtıldı.

  • 1 Temmuz 1993

    Pir Sultan Abdal etkinliği başladı

    Sivas’ta her yıl düzenlenen Pir Sultan Abdal etkinliklerinin dördüncüsü başladı. Pir Sultan Abdal Kültür Derneği Genel Başkanı Murtaza Demir açılış konuşması yaptı. Sivas Valisi Ahmet Karabilgin’in konuşmasından sonra ünlü yazar Aziz Nesin de söz aldı.

    Saat 17.00’de Kültür Merkezi’nde Hasret Gültekin’in dinletisinden sonra, “Çağların Pir Sultanlarından Günümüz Pir Sultanlarına“ başlığıyla düzenlenen panel başladı.

    Gazeteci-yazar Sami Karaören’in yönettiği panele, Asım Bezirci, Prof. Dr. Afşar Timuçin, Aydın Çubukçu ve Hüseyin Gülkanat panelist olarak katıldı.

    Akşam tekrar evlere bildiri dağıtıldı.

    1 Temmuz 1993

  • 2 Temmuz 1993

     

    Olay günü

    Saat 10:00

    Sabah saatlerinde Buruciye Medresesi’nde etkinliğe katılan şair ve yazarların söyleşileri vardı. Aziz Nesin kitaplarını imzaladı. Metin Altıok, Uğur Kaynar ve Behçet Aysan sohbet etttiği sırada, Asım Bezirci dostlarıyla kameralara gülümsedi.

    Sivas’ın yerel gazetesi Hakikat, “Müslüman Mahallesinde Salyangoz Sattılar” manşetiyle çıktı. Gazetenin spotunda Aziz Nesin’in, “Bin yıl önce yazılan Kuran’ın nesine inanayım” sözleri yer aldı.

    Saat 11.30

    Aziz Nesin kendisiyle röportaja gelen İhlas Haber Ajansı (İHA) muhabirine Hakikat gazetesinde çıkan başlıktan yakındı. İHA muhabiri bunun üzerine müslüman camianın Nesin’in “dinsizim” demesinden rahatsız olduğunu söyledi. Aziz Nesin ise, “Herkesin dinine saygım var ama ben mecbur değilim müslüman olmaya” dedi. Söyleşi kısa sürede bir tartışmaya dönüştü ve izleyicilerden biri araya girerek, “Sen niye saldırıyorsun?” diye tepki gösterdi.

    Saat 12.30

    Aziz Nesin otele götürüldü. Şenliklerin yapıldığı yerin hemen yakınındaki camide cemaat cuma namazı için toplanmaya başladı.

    Saat 12.45

    Cuma namazının başlamasına kısa bir süre kala şenlik alanında bir tiyatro oyununa davet için davullar çalmaya başladı. Camide namaz kılmak isteyen cemaat bunun ezan sesini bastırmak için yapıldığına yönelik sloganlar atmaya başladı. Gerginlik tırmandı.

    Saat 13.30

    Namazın ardından Paşa Camii önünde görevli emniyet ekibi (3860 kodlu) tarafından, Paşa Camii ve Meydan Camii’nden, cuma namazından çıkan 500-1000 kadar kişiden oluşan grubun dört koldan Hükümet Konağı’na doğru ilerlediklerini bildirildi.

    Saat 13.40

    Polis barikatını aşan yaklaşık 2 bin kişi, meydanda, “Vali istifa”, ”Zafer İslam’ın”,”Şeytan Aziz”, ”İslamiyet’i ezdirmeyeceğiz” gibi sloganlar attı.

    Saat 13.55

    Sayıları yaklaşık 3 bini bulan grup, Osmanpaşa Caddesi ve Buruciye Medresesi civarında benzer sloganları yineledi.

    Saat 14.10

    3 bin 500 dolaylarında gösterici Kültür Merkezi önüne geldi.

    14.45

    Grup, “Allah Allah”, “Allahuekber” vb. sloganlar atarak Buruciye Medresesi’ne geldi.

    14.50

    Buruciye Medresesi önünden Hükümet Meydanı’na geçen 6 bin civarındaki gösterici aynı sloganları tekrarladı.

    15.00

    Grup, Hükümet Meydanı’ndan Atatürk Caddesi’ne yöneldi.

    15.30

    Hükümet Meydanı’ndan İstasyon Caddesi yoluyla Kültür Merkezi’ne gelen göstericiler, bir gün önce dikilen anıtı kısmen tahrip etti. Kültür Merkezi içindeki gruba taşlı sopalı saldırı düzenlendi. Saldırı polis tarafından zor kullanılarak önlendi.

    15.48

    Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu, Kültür Merkezi önündeki topluluğu sakinleştirmek için bir polis aracının üzerine çıkarak konuşma yaptı. Karamollaoğlu’nun konuşmasına “Gazanız mübarek olsun” diye başladığı öne sürüldü. Yıllar sonra Karamollaoğlu’nun böyle bir cümle kullanmadığı açıklandı.

    15.55

    10 bin kişilik grup, Kültür Merkezi’nden İstasyon Caddesi yoluyla yeniden Hükümet Meydanı’na ve Madımak Oteli civarına gelerek ve slogan atmaya devam etti.

    18.00

    Madımak Oteli önünde toplanan yaklaşık 15 bin göstericiye Belediye Başkanı ve Büyük Birlik Partisi İlçe Başkanı birer konuşma yaptı.

    18.30

    Belediye İtfaiye araçları, Hükümet Meydanı’na geldi.

    19.14

    Kültür Merkezi önündeki heykel, belediye garajına konulmak amacıyla meydandan geçirilirken, topluluk tarafından “Madımak Oteli” önüne getirildi.

    19.50

    Madımak Oteli önündeki araçlar ve heykel ateşe verildi.

    20.00

    Otele yaklaşmak isteyen itfaiye araçlarına, göstericiler yere yatarak engel oldu.

    20.05

    Yangın, otele de sıçradı. İtfaiye, güçlükle otele yaklaştı.

    20.20

    Arka tarafta bulunan Afyon Sokak’tan gelen itfaiye, yangını söndürmeye başladı. Bir grup çatıya çıkarak yardım istedi. Bu kişiler arasında Aziz Nesin ve Lütfü Kaleli de vardı. İtfaiyenin merdivenli arabası otele yaklaştı. Aziz Nesin ve Lütfü Kaleli merdivenlerden inerlerken, Sivas Belediye Meclisi Üyesi Cafer Erçakmak ile bazı belediye görevlileri tekrar saldırıya geçti. Aziz Nesin ve Lütfü Kaleli, itfaiyenin merdivenlerinden aşağıya atıldı. Başından yaralanan Aziz Nesin ve Lütfü Kaleli’yi linç edilmekten araya giren polisler kurtardı. Yaralılar polis arabalarıyla Tıp Fakültesi Hastanesi’ne götürüldü. Oradan da Hava Kuvvetleri’nin havaalanında bulunan ikmal biriminde saklandı ve 24:00 itibariyle uçakla Ankara’ya gönderildi.

    20.40

    Hükümet Meydanı’na gelen göstericiler, Hükümet Konağı’nı taşlamaya ve slogan atmaya başlardı.

    20.50

    Güvenlik kuvvetleri bu kez havaya ateş açtı ve göstericiler dağılmaya başladı.

    23.00

    Valilik ”sokağa çıkma yasağı” ilan etti. Emniyet güçleri müdahaleyi sertleştirdi, sokaklar boşaltıldı.

  • 2 Temmuz 1993

    Olay günü telsiz konuşmaları:

    Sivas Katliamı’nın yaşandığı gün yapılan telsiz konuşmaları şöyle:

    Saat 19.00: 59 26 Merkez, Kayseri’den gelen kuvvetle vilayet önündeyiz.

    Saat 19.00: 54 61 Merkez, heykeli yakıp sürükleyerek meydana götürüyorlar.

    Saat 19.05: 33 10 Merkez, 32 10 Tugay’dan kuvvet gönderin biz zor durumdayız.

    Saat 19.05: 38 30 Merkez, Madımak Oteli’ne 5- 10 kişilik kuvvet gönderdik.

    Saat 19.05: 54 10 Merkez, malûm yere görevli gönderiyorum.

    Saat 19.05: 54 10 Merkez, meydandan trafikçilerle Madımak Oteli’ne seyir halindeyim.

    Saat 19.05: 62 18-62 49, 10 kişilik kuvvetle seyir halindeyiz.

    Saat 19.05: 54 10 Merkez, zor kullanabiliriz, 33 10’un emirleri var.

    Saat 19.05: 33 10’un emirleri cop kullanabilirsiniz.

    Saat 19.05: 33 10 Merkez, vilayet önündeki kuvvet arkaya gelsin.

    Saat 19.05: 69 10 Merkez, 33 10’un emirleri anlaşıldı.

    Saat 19.05: 32 10 -33 10, otele 5 m. mesafede kaldı topluluk kontrolden çıktı… Acele kuvvet gönderin

    Saat 19.05: 41 13 Merkez, İşhanı çatısından aşağıya taş atıyorlar.

    Saat 19.05: Merkez, 68 50, acele bahse konu yere kuvvet gönderin.

    Saat 19.05: 33 10 Merkez, itfaiyeye söyleyin buraya gelsin. Tazyikli su sıksın.

    Saat 19.05: 33 10 Merkez, 53 60 müdürüm kalpten rahatsızlandı. Numune’ye kaldırıldı.

    Saat 19.05: Merkez 45 30, yanımdan ayrılmayın, 32 10’la görüşüldü. İtfaiyeye emir verecekler.

    Saat 19.40: 45 30 Merkez, itfaiye araçları buradan ayrıldı, bilginiz olsun.

    Saat 19.45: Elektrikler kesildi

    Saat 19.45: 38 30 Merkez, otelin içine girdiler.

    Saat 19.45: 38 30 ve 33 40-10 telsizden cevap alamıyoruz.

    Saat 19.45: 33 10 Merkez, kalabalık kontrolden çıktı. Otel önünde otolar yanıyor.

    Saat 19.45: Merkez 32 10 33 40: Bildirilir: Kalabalık kontrolden çıktı, itfaiyeler arka tarafa gitti.

    Saat 19.45: 32 10 Merkez, Belediye Başkanı’na talimat verdiler.

    Saat 19.50: 32 10 Merkez, 32 10 asker yetişmezse burası harap olur.

    Saat 19.50: 32 10 Dayan Müdür Bey dayan. Tugay’dan asker gelecek. Şimdi buradan geçti, asker geliyor, bilginiz olsun.

    Saat 19.50: 54 12 Merkez, itfaiye çalışamıyor, vatandaşlar müdahale ediyor.

    Saat 19.50: 45 20 Merkez, itfaiye gidemeyeceğini söylüyor.

    Saat 19.50: 33 1O Merkez, olaylar çığırdan çıktı, müdahale edemiyoruz, yangın otelin içine dışına dağıldı.

    Saat 19.50: 32 20 Merkez, 32 10’a konuyu bildiriyorum.

    Saat 19.50: 58 50 Merkez, Madımak Oteli önünde ve içinde yangın var içinde görevliler var, dışarı çıksınlar.

    Saat 19.50: 45 30 Merkez, eski Belediye Sokak, Afyon Sokağa kalabalıktan itfaiyeler giremiyor.

    Saat 19.50: Merkez, 38 30, bulunduğunuz yerden çıkın dışarı. Yangın var.

    Saat 19.50: 28 50 Merkez, çıkamıyoruz dışarı, bilginiz olsun.

    Saat 19.50: 33 20 Merkez, Madımak Oteli’nde son durum nedir?”

    Saat 20.00: Madımak’tan yanıt yok!

    2 Temmuz 1993

  • 2 Temmuz 1993

     

    Olaylarda 37 kişi öldü, 60 kişi yaralandı ve 36 kişi de sağ kurtarıldı

    Katliamda hayatını kaybeden isimler şöyle:

    Muhibe Akarsu (35 yaşında, misafir), Muhlis Akarsu (45 yaşında, sanatçı), Gülender Akça (25 yaşında, sanatçı), Metin Altıok (52 yaşında, şair, yazar), Ahmet Alan (22 yaşında, sanatçı), Mehmet Atay (25 yaşında, gazeteci), Sehergül Ateş (30 yaşında, sanatçı), Behçet Aysan (44 yaşında, şair), Erdal Ayrancı (35 yaşında, yönetmen), Asım Bezirci (66 yaşında araştırmacı, yazar), Belkıs Çakır (18 yaşında, sanatçı), Serpil Canik (19 yaşında, sanatçı), Muammer Çiçek (26 yaşında, aktör), Nesimi Çimen (67 yaşında, şair, sanatçı), Carina Cuanna (23 yaşında, Hollandalı gazeteci), Serkan Doğan (19 yaşında, sanatçı), Hasret Gültekin (23 yaşında şair, sanatçı), Murat Gündüz (22 yaşında, sanatçı), Gülsüm Karababa (22 yaşında, sanatçı), Uğur Kaynar (37 yaşında, şair), Asaf Koçak (35 yaşında, karikatürist), Koray Kaya (12 yaşında, çocuk), Menekşe Kaya (17 yaşında, sanatçı), Handan Metin (20 yaşında, sanatçı), Sait Metin (23 yaşında, sanatçı), Huriye Özkan (22 yaşında, sanatçı), Yeşim Özkan (20 yaşında, sanatçı), Ahmet Öztürk (21 yaşında, otel görevlisi), Ahmet Özyurt (21 yaşında, sanatçı), Nurcan Şahin (18 yaşında, sanatçı), Özlem Şahin (17 yaşında, sanatçı), Asuman Sivri (16 yaşında, sanatçı), Yasemin Sivri (19 yaşında, sanatçı), Edibe Sulari (40 yaşında, sanatçı), İnci Türk (22 yaşında, sanatçı), Kenan Yılmaz (21 yaşında, otel görevlisi).

  • 3 Temmuz 1993

    Gazete manşetleri nasıl çıktı?

    Sivas Katliamı’nın ardından gazeteler şu başlıklarla çıktı:

    Hürriyet: Sivas’ta ‘Aziz Nesin’ isyanı

    Sabah: Alevi-Sünni çatışması yok

    Milliyet: Olay konuşma

    Türkiye: Aziz Nesin’in ”1400 yıl önce yazılan Kuran geçersizdir” sözleri halkı galeyana getirdi… Sivas’ta fitne: 35 ölü”

    Meydan: Aziz Nesin’in konuşması halkı galeyana getirdi; Sivas’ta ayaklanma: 40 ölü.

    Özgür Gündem: Devlet gözetiminde katliam: 40 ölü

    Cumhuriyet: Sivas’ta katliam: 35 ölü, 60 yaralı

     

    3 Temmuz 1993

  • Temmuz 1993

     

    İktidarın tepkisi ne oldu?

    Dönemin Başbakanı Tansu Çiller, Madımak Oteli’nde yaşananların ardından “Çok şükür, otel dışındaki halkımız bir zarar görmemiştir” dedi.

    Dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, “Olay münferittir. Ağır tahrik var. Bu tahrik sonucu halk galeyana gelmiş… Güvenlik kuvvetleri ellerinden geleni yapmışlardır… Karşılıklı gruplar arasında çatışma yoktur. Bir otelin yakılmasından dolayı can kaybı vardır” ifadelerini kullandı.

    İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu, “Aziz Nesin’in halkın inançlarına karşı bilinen tahrikleriyle halk galeyana gelerek tepki göstermiştir” açıklamasını yaptı.

    Koalisyon ortağı dönemin başbakan yardımcısı Erdal İnönü, katliam sonrası SHP’ye ve kendisine yönelik gelen eleştirilere, “Ne yapayım, yetkim yoktu” cevabını verdi.

  • 4 Temmuz 1993

    35 kişi gözaltına alındı, Aziz Nesin’den ilk açıklama

    Sivas Valisi Ahmet Karabilgin, 35 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Karabilgin, “Silah kullanmayı kesinlikle düşünmedik. Saat 20.20’de hükümet konağı önüne gelen grup slogan atmaya başlayınca sonumuzun geldiğini düşündük” dedi.

    Madımak Oteli’nden yaralı olarak kurtarılan Aziz Nesin ilk açıklamasında şunları söyledi:
    “Basında benim tahrikçi olduğum öne sürülüyor. Kesinlikle katılmıyorum. Tahrikçilik namussuzluktur, rezilliktir. Gericiler ‘Şeriat isteriz’ diyenlerin oylarına muhtaç olduğu için namussuzluk yapıyorlar.”

     

    4 Temmuz 1993

  • Temmuz 1993

    Cumhuriyet sordu: Sivas’ta yanıt bekleyen sorular

    Cumhuriyet gazetesinin katliama ilişkin yönelttiği sorular şöyle:

    “1- Bir gün önceden yapılan protesto çağrısına karşın polis neden önlem almadı?

    2- Göstericilerin sayısı ikindi namazından sonra on bini aşarken neden iki manga asker ve 400 polisle yetinildi?

    3- RP’li Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu göstericileri destekledi mi, Karamollaoğlu göstericilerce neden alkışlandı?

    4- Valinin saat 15.00’den itibaren başlayan acil yardım talebi hükümetçe neden dikkate alınmadı?

    5- Dinci kalabalığın polis minibüslerindeki hoparlörü kullanarak ezan okuduğu söyleniyor. Bu doğru mu?

    6- Göstericiler için çevredeki yerleşim birimlerinden gelenler olduğu söyleniyor. Bu doğru mu?

    7- Göstericiler arasında yaşları 14 ile 18 arasında değişen Milli Gençlik Vakfı yurtlarında kalan öğrencilerin de olduğu biliniyor. Bu öğrencileri kim organize etti?”

  • 5 Temmuz 1993

    Karamollaoğlu: ‘Ne söylediğimi hatırlamıyorum’, İtfaiye bilirkişi raporu çıktı

    Refah Partili (RP) Sivas Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu, “Herhangi bir şekilde bu olayların içerisinde yer almadım. Ben orada bir baskı altındaydım. Ne söylediğimi pek hatırlamıyorum. O anda yalan söylemek lazım geldiyse söyledim. Bunu da halkı kandırıp dağıtmak için yaptım” dedi.

    Refah Partili Belediye Meclis Üyesi Cafer Erçakmak, Aziz Nesin kurtarılırken itfaiye aracına çıktı ve “Yakalayın şeytanı, kaçmasın” diye bağırdı.

    Sivas Belediyesi İtfaiye Müdürü Remzi Şahin’in hazırladığı bilirkişi raporunda şu ifadeler yer aldı:

    “2.7.1993 tarihinde şehrimizde meydana gelen olaylarda, halkın sebep olduğu Madımak Oteli’nde saat 19.30’da çıkmış olan yangından,

    Yangını çıkaranlar önce otelin önünde bulunan 2 aracı yakmış olup 1 aracı tahrip ederek yangın otele sirayet etmiş olup; birinci katta bulunan lokanta, lobi ve dinlenme salonu tamamen ateş sarmış, daha sonra diğer katlara sirayet etmiştir.

    Bina altı kat olup; bir anda yangın bütün katlara sirayet etmiş, çatı kısmının her tarafını sarmış olup çatı tamamen yanmıştır.

    Bu olayda tahmini 36 kişi hayatını kaybetmiş, yaralı sayısı ise bilinmemektedir.

    Tahmini zarar ise 5.000.000.000. (Beş milyar) TL’dir.

    Yangın diğer binalara sirayet etmeden saat 01.00’de kontrol altına alınmıştır.”

     

    5 Temmuz 1993

  • 6 Temmuz 1993

     

    Cafer Erçakmak aranıyor: ‘Kışkırtıcı rol oynadı’

    Sivas Emniyet Müdürü, Sivas Belediye Meclis Üyesi Cafer Erçakmak’ın olaylarda kışkırtıcı rol oynadığını video kasetlerdeki görüntülerde saptandığını belirtti ve “Kendisini her yerde arıyoruz, sonunda elimize düşecek” açıklamasını yaptı.

  • 7 Temmuz 1993

    Cenaze töreninde ‘hükümet istifa’ sloganları

    Madımak Oteli’nde hayatını kaybeden 24 kişi Ankara’da toprağa verildi. On binlerce kişinin katıldığı cenaze töreninde “kahrolsun şeriat, katil devlet, katiller Meclis’te, hükümet istifa” sloganları atıldı.

    8 Temmuz 1993 – Gözaltı sayısı 140’a çıktı, Emniyet’ten rapor

    Sivas Emniyet Müdürü Doğukan Öner, gözaltına alınanların sayısının 140’a çıktığını açıkladı. Emniyet Genel Müdürlüğü raporunda “Türkiye 12 Eylül öncesi ortama çekilmek isteniyor. Çorum ve Kahramanmaraş’taki gibi Alevi-Sünni çatışması yaratılmaya çalışılıyor” ifadeleri yer aldı.

     

    7 Temmuz 1993

  • 9 Temmuz 1993

     

    Bürokraside Sivas depremi, Aziz Nesin ifade verdi

    Sivas’ta 37 kişinin hayatını kaybettiği katliam sonrası bürokraside çok sayıda kişi görevden alındı.

    Sivas Valisi Ahmet Karabilgin olaylarda ihmali olduğu gerekçesiyle görevden alındı.

    Sivas Belediye Başkanı Temel Karamollaoğlu, Bakanlar Kurulu tarafından soruşturmanın selameti için görevden alındı.

    Hakkında arama kararı bulunan RP’li Belediye Meclis Üyesi Rafet Erçakmak geçici olarak görevden el çektirildi.

    İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Fahri Öztürk olaylarda ihmali olduğu gerekçesiyle görevden alındı.

    Emniyet Genel Müdürü Yılmaz Ergun görevden alındı.

    Olayların önlenmesi için polisi yeterince yönlendiremediği belirtilen Sivas Emniyet Müdürü Doğukan Öner görevden alındı. Öner, “Karar doğru, olay sırasında psikolojik baskı altındaydım” dedi.

    Madımak Katliamı’ndan yaralı olarak kurtulan Aziz Nesin savcılığa ifade verdi. Nesin ifadesinde şunları söyledi:

    “Ölümümüzü bekliyorduk. Ani bir hareketle odamızdan çıktık, ana koridordan caddeye bakan başka bir odaya çıktık. Cam kırık olduğundan hava giriyordu. Arkadaşım Lütfi Kaleli, 15-20 kez “İmdat” diye bağırdı. Akabinde itfaiye geldi, merdiveni pencereye dayadı. Arkadaşım Lütfi Kaleli beni elimden tuttu. Hareket edemeyecek durumda idim. Beni merdivene çıkardı. İtfaiye merdivenine çıktım. Aşağıya doğru inmeye başladım. Ben ağır ağır merdivenden inerken, eşgalini bildiremeyeceğim bir itfaiye eri de yukarı doğru çıkıyordu. Merdivenin orta yerinde karşılaştığımızda, bu itfaiye eri bana, ‘Namussuz, alçak’ diye vurmaya başladı ve beni tekmeledi, merdivenden aşağı attı. Sokağa düştüm. Kendimde değildim. İtfaiye aracının içinde bulunan bir sivil şahıs, itfaiye aracı içinde bulunan ucu demir çengelli bir itfaiye aygıtı ile bana saldırdı. Öldürmek istiyordu. Eğer bu aygıtla bana vurmuş olsaydı, behemahal öldürürdü. Bu durumu gören bir polis veya diğer bir şahıs buna mani oldu ve beni kurtardı.”

  • 9 Temmuz 1993

    Şair Metin Altıok hayatını kaybetti

    Madımak Oteli’nin yakılması sonucu ağır yaralanan şair Metin Altıok tedavi gördüğü Gülhane Askeri Tıp Akademisi’nde hayatını kaybetti.

     

    9 Temmuz 1993

  • 22 Temmuz 1993

    76 sanık hakkında iddianame hazırlandı

    Sivas Katliamı’na ilişkin Cumhuriyet Savcısı Murat Akkuş tarafından 76 sanık hakkında iddianame hazırlandı. İddianamede bir numaralı sanık RP’li Belediye Meclis Üyesi Rafet Erçakmak oldu. Sanıklar hakkında “Görevli memura görevinden dolayı cebir ve şiddetle hakaret, birlikte ölümle tehdit, birlikte kamu malına toplu ızrar, birlikte basit ızrar, birlikte yanıcı-parlayıcı madde ile ızrar, yangın çıkartarak 35 kişiyi aynı kasıt altında öldürmek, 45 kişiyi yangın çıkartmak suretiyle öldürmeye tam kalkışma, bu son iki suça müzaharet ve muavenet ile iştirak, bu suçları işlemeye teşvik” suçlamaları yöneltildi.

  • 21 Ekim 1993

    Sivas Katliamı davası başladı

    Ankara 1 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde (DGM) Madımak Oteli’nde 37 kişinin hayatını kaybetmesine ilişkin açılan 111’i tutuklu 124 sanıklı davanın ilk duruşması yapıldı. Sanıklar emniyette işkence altında ifade verdiğini iddia etti. Duruşmaya verilen öğlen arasında sanıklardan biri salonda namaz kılarken görüldü.

     

    21 Ekim 1993

  • 26 Aralık 1994

    Davada ilk karar, mahkeme Aziz Nesin’i suçladı

    Ankara DGM, haklarında idam kararı istenen 86 sanığa 2 yıl ile 15 yıl arasında değişen hapis cezası verdi, 37 sanık için de beraat kararı verdi. Mahkeme sanıkların “asil fail” olmadığına hükmetti ve olayların “Aziz Nesin’in tahrikiyle başladığına” dikkat çekti. Mahkeme bu nedenle Aziz Nesin hakkında yasal işlem yapılması için suç duyurusunda bulundu. DGM Başsavcıs Nusret Demiral suçun “devletin laik düzenine karşı başkaldırı” olduğunu söyleyerek kararı temyiz edeceklerini söyledi.

  • 2 Ocak 1995

    ‘Yalancı tanıklık’ yapan 55 kişi hakkında dava

    Madımak Oteli’nin yakılmasından dolayı yargılanan 15 sanık için “yemin ederek yalancı tanıklık yaptıkları” anlaşılan 55 kişi hakkında mağdur ailelerin avukatları tarafından dava açıldı.

    2 Ocak 1995

  • 19 Nisan 1995

    ‘Yalancı tanıklık’ yapanlar hakkında 15 yıl hapis istemi

    “Sanıklar lehine yalancı tanıklık” yaptıkları belirtilen 55 kişi hakkında beş ile 15 yıl arası hapis cezası istendi.

  • 30 Eylül 1996

    Yargıtay mahkemenin kararını bozdu

    Yargıtay 9. Ceza Dairesi katliamın “Cumhuriyete, laikliğe ve demokrasiye yönelik olduğunu” belirterek mahkeme kararını esastan bozdu. Ankara 1 No’lu Devlet Güvenlik Mahkemesi, Yargıtay’ın bozma kararına uyarak yargılamayı yeniden başlattı.

     

    30 Eylül 1996

  • 29 Kasım 1997

     

    Sivas davasında 33 kişiye idam kararı

    Madımak Oteli’ni yakarak 37 kişinin ölümüne neden olmaktan yargılanan 27’si tutuklu 99 sanıklı davada 38 kişi hakkında “Anayasal devlet düzenini zorla bozmaya kalkışmaktan” oybirliğiyle idam kararı çıktı. Bu sanıklardan beşinin cezası hapse çevrildi.

    İdam cezası alan 33 sanığın isimleri şöyle:

    “Cafer Tayyar Soykök, Muhsin Erbaş, Harun Gülbaş, Bekir Çınar, Erol Sarıkaya, Mevlüt Atalay, Ahmet Turan Kılıç, Kenan Kale, Harun Yıldız, Zafer Yelok, Faruk Ceylan, Yunus Karataş, Halil İbrahim Düzbiçer, Ömer Faruk Gez, Ali Kurt, Ahmet Oflaz, Ekrem Kurt, Erkan Çetintaş, Faruk Sarıkaya, Hayrettin Gül, Harun Kavak, Süleyman Toksun, Hayrettin Yeğin, Adem Kozu, Mehmet Yılmaz, Mustafa Uğur Yaraş, Faruk Belkavli, Ömer Demir, Alim Özhan, İbrahim Duran, Ethem Ceylan, Vahit Kaynar ve Turan Kaya.”

  • 14 Aralık 1998

    Yargıtay idam cezasını bozdu

    Yargıtay 9. Ceza Dairesi, mahkemenin verdiği hapis cezalarını onadı, 33 idam cezasını ise usul eksiklikleri nedeniyle bozdu. Yargıtay sanıkların nüfus cüzdanlarındaki mühürlerin okunmaması ve soyadlarındaki çelişkiyi usul eksikliği olarak gösterdi.

     

    14 Aralık 1998

  • 17 Haziran 2000

    Mahkemeden ikinci defa idam kararı

    Yargıtay 9. Ceza Dairesi’nin bozma kararının yeniden görülen davada Ankara 1. Nolu DGM, 33 sanık hakkında tekrar idam kararı verdi. Sanıklardan Halil İbrahim Düzbiçer,  “Şeriatçıyım başka ideolojim yok. Oteli yaktıran devlettir” dedi.

  • 11 Mayıs 2001

    Yargıtay idam kararlarını onadı

    Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Sivas’ta 37 kişinin ölümüyle sonuçlanan katliam davasında, 31 kişinin idam cezasını onayladı.  Yargıtay, ikisi idam cezasına mahkûm edilen toplam üç sanık hakkındaki kararı ise bozdu. Daire gerekçeli kararında, “Aziz Nesin’in düşünce ve davranışları bahane edilerek, Anayasal düzen değiştirilmeye, TBMM düşürülmeye teşebbüs edilmiştir” dedi.

    11 Mayıs 2001

  • 3 Ağustos 2002

    Türkiye’de idam cezası kalktı, cezalar müebbete çevrildi

    Türkiye’de AB Uyum Yasaları çerçevesinde idam cezası kaldırıldı. İdam cezasının kaldırılmasından sonra Sivas sanıkları hakkındaki cezalar da müebbet hapse çevrildi.

  • 14 Şubat 2006

    Sivas sanıkları yanlışlıkla tahliye edildi

    Sivas katliamı davasında hüküm giyen ve daha önce tahliye edilen Metin Yokuş, Yalçın Kepenek ve Yusuf Ziya Eliş yeniden tutuklandı. Yargıtay’ın yaptığı incelemede, mahkemenin sanıkların tahliye günlerinin hesaplanmasında yanlışlık yaptığı ortaya çıktı.

     

    14 Şubat 2006

  • 3 Temmuz 2006

    Aziz Nesin: ‘Bu senaryoyu kim yazdı?’

    Yazar Yıldırım Türker, İstanbul Başsavcılığı tarafından ifadesine başvurulan Aziz Nesin’in şu sözlerini aktardı yazısında: “Başsavcı soruyor bana; kimden şikâyetçisin? Şöyle yanıt bekliyor benden: Efendim, itfaiye merdivenlerinden inerken beni döven itfaiye erinden şikâyetçiyim. Başka? Beni yere atıp sürükleyen, başımdan yaralayan ve bindirdikleri arabada döven polisten… Başka? Beni döven encümen üyesi o sakallı adamdan. Böylece figüranlık oyunu tamamlanmış, oynanan oyun bitmiş ve perde kapanmış olacak. Ama benim derdim, bu kanlı senaryoyu yazmış olanlarla. Bu senaryoyu kim yazdı?”

  • 12 Şubat 2009

    Madımak Oteli’nin altındaki kebapçı taşındı

    Madımak Oteli altında hizmet veren Sebatibey İskender Lokantası, iki yıla yakın süren çabalar sonucunda boşaltıldı. Lokantaya ilişkin “İnsanların yakıldığı yerde et pişiriliyor” eleştirileri vardı.

    12 Şubat 2009

  • 23 Kasım 2010

     

    Madımak Oteli kamulaştırıldı

    Sivas 2. Asliye Hukuk Mahkemesi, Madımak Oteli’nin kamulaştırılma bedelinin tespitiyle ilgili açılan davada bilirkişi raporu doğrultusunda otelin 5 milyon 601 bin lira bedel ile kamulaştırılmasına karar verildi.

  • 12 Temmuz 2011

    Katliamın firari bir numaralı sanığı Erçakmak, Sivas’ta öldü

    Sivas Katliamı’nın “1 numaralı sanığı” olarak aranan dönemin Refah Parti’li Belediye Meclis üyesi Cafer Erçakmak, Sivas’ta hayatını kaybettiği ortaya çıktı. Erçakmak’ın cenazesinin, aynı gün yakınları tarafından gizlice Yukarıtekke Mezarlığı’nda toprağa verildiği öğrenildi. 18 yıldır firarda olan Erçakmak’ın ne zaman Sivas’a geldiği bilinmiyor.

    12 Temmuz 2011

  • 3 Haziran 2011

    Madımak Oteli, ‘Bilim ve Kültür Merkezi’ oldu

    37 kişinin hayatını kaybettiği Madımak Oteli, kamulaştırıldıktan sonra yenilendi ve “Bilim ve Kültür Merkezi” yapıldı. Binanın iç dizaynı tamamen değiştirildi ve yaşamını yitirenlerin isimleri otelin lobi bölümünde oluşturulan Anı Köşesi’nde yer aldı.

  • 6 Haziran 2011

    Madımak Oteli için ‘Utanç Müzesi olsun’ talebi

    Pir Sultan Abdal Kültür Derneği, eski Madımak Oteli’nin “Utanç Müzesi’ olmasını istedi. Sivas’ta Hükümet Meydanı’nda toplanan yaklaşık 20 kişilik Pir Sultan Abdal Kültür Derneği üyeleri, kamulaştırılarak Özel İdare’ye geçen ve ‘bilim ve sanat merkezi’ olarak düzenlenen binanın müze yapılması gerektiği çağrısında bulundu.

     

    6 Haziran 2011

  • 8 Mart 2012

    Yargıtay’dan müebbet hapse onay

    Yargıtay 9. Ceza Dairesi, davanın sanıklarından Bülent Düğenci’ye “Anayasal düzeni cebren değiştirmeye kalkışmak” suçundan verilen müebbet hapis cezasını onadı.

  • 13 Mart 2012

    Sivas davası zaman aşımından düştü, Erdoğan’dan ‘hayırlı olsun’ açıklaması

    Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi, 19 yıl sonra beş sanık hakkında oy birliğiyle davanın zaman aşımından düşürülmesine karar verdi.

    Sanıklar Cafer Erçakmak ve Yılmaz Bağ hakkındaki davanın ölmeleri nedeniyle ortadan kaldırılmasına, firari sanıklar Şevket Erdoğan, Köksal Koçak, İhsan Çakmak, Hakan Karaca ve Necmi Karaömeroğlu yönünden ise zaman aşımı nedeniyle düşürülmesine karar verildi.

    Dönemin Başbakanı Cumhurbaşkanı Erdoğan, “zaman aşımı” kararı için “’Milletimiz için, ülkemiz için hayırlı olsun” dedi.

     

    13 Mart 2012

  • 11 Ekim 2012

    Dönemin valisi, asker ve itfaiyeyi görevini yapmamakla suçladı

    Dönemin Sivas Valisi Ahmet Karabilgin, TBMM Darbe ve Muhtıraları Araştırma 28 Şubat Alt Komisyonu’na ifade verdi. Karabilgin, başta dönemin İçişleri Bakanı Mehmet Gazioğlu başta olmak üzere asker ve itfaiyeyi görevini yapmamakla suçladı.

    Karabilgin, askerin müdahale etmemesini Tugay Komutanı’nın askerini korumak istemesi ile grubun askere yönelik yaptığı sevgi gösterilerine bağladı.

    “Olayın arkasında örgüt var ama isim söyleyemem” diyen Karabilgini

    otel sahibinin talebi doğrultusunda otelde bulunan insanları boşaltmak için Kültür Müdürü’nün otele gittiğini, ancak otelde bulunanların ayrılmayı kabul etmediği söyledi. “Neden boşaltmak için zor kullanmadınız?” sorusuna ise Karabilgin, “Bu kadar aydını polis, jandarma zoruyla boşalmayı doğru bulmadım” yanıtını verdi.

  • 13 Temmuz 2012

    Dönemin DGM Başsavcısı Demiral, Aziz Nesin’i suçladı

    Dönemin Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Cumhuriyet Başsavcısı Nusret Demiral, Madımak Katliamı hakkında “Sivas’ta tahrik solundur” dedi. Demiral, “Aziz Nesin’in İslam Dini’ne karşı tutum ve davranışları ve açıklamaları, kapalı bir salonda düzenlenen toplantıda terör örgütü militanları için saygı duruşunda bulunulması, eylemin hazırlayıcı nedenleri arasında sayılabilir” diye konuştu.

    13 Temmuz 2012

  • 2012

    İdam kararı veren mahkeme başkanı: ‘Daha az ceza için Yargıtay’a direndik’

    33 sanık hakkında idam kararı veren dönemin Ankara 1. Nolu DGM Başkanı Orhan Karadeniz, Yeni Akit’e konuştu ve “Sanıklara daha az ceza verilmesi için iki arkadaşla beraber direnmiştik fakat Yargıtay bunu kabul etmedi. Artık Genel Kurul’a gitti. Genel Kurul ‘Hayır’ dedi. Az ceza verilmesini istediğimiz sanıklara da ‘Ceza vereceksiniz’ dediler ve dosya kapandı. Yapacak bir şey yok” dedi.

  • 8 Haziran 2013

    Firarilerden biri Alman vatandaşı oldu

    Alman Yeşiller Partisi Federal Meclis Milletvekili Memet Kılıç, Madımak katliamına karışan bir kişinin Alman vatandaşlığına alındığını açıkladı.

    Kılıç’ın soru önergesini yanıtlayan Müsteşar Dr. Ole Schröder, şimdiye kadar katliam firarilerinden iki talep geldiğini ve sadece bir kişiye vatandaşlık verildiğini söyledi. Alman vatandaşı olan firarinin kimliği ise “güvenlik” gerekçesiyle açıklanmadı. Firarilerin isimleri şöyle: Adem Ağabektaş (Stuttgart yakınlarında), Mehmet Yılmaz, Murat Songür (Münih), Vahit Kaynar (Berlin), Sedat Yıldırım, Muhammed Nuh Kılıç (Mannheim), Ömer Demir, Adem Bayrak, Eren Ceylan.

     

    8 Haziran 2013

  • 15 Temmuz 2014

     

    Cumhurbaşkanlığı raporu: ‘Olay katliam, ağır hizmet kusuru var’

    Dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün talimatıyla Devlet Denetleme Kurulu’nun (DDK) hazırladığı “1-2 Temmuz 1993 Tarihlerinde Sivas İlinde Meydana Gelen ‘Madımak Olayının’ Oluş Şekli, Amacı, Sonuç ve Tesirleri İtibarıyla İncelenmesi”ne ilişkin araştırma ve inceleme raporu yayımlandı. Raporda, olayın “katliam” olarak nitelendirilmesi gerektiği belirtildi ve “Olayın ortaya çıkmasında, önlenememesinde ve soruşturulmasında/yargılanmasında devlete terettüp eden ağır bir hizmet kusuru bulunmaktadır” ifadeleri yer aldı.

  • 25 Temmuz 2014

    Yargıtay zamanaşımını onayladı

    Yargıtay 9. Ceza Dairesi, Sivas Katliamı davasında sanıklar hakkında verilen zaman aşımı kararını onayladı.

    25 Temmuz 2014

  • 13 Ağustos 2014

    Sivas Katliamı davası Anayasa Mahkemesi’ne taşındı

    Sivas Katliamı davasının avukatlarından Şenal Sarıhan, zamanaşımına uğrayan davayı Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Başvuruda, Sivas davasında “yaşam hakkı”, “adil yargılama hakkı”, “ayrımcılık yasağı”, “etkili başvuru” ve “toplantı özgürlüğü”nün ihlal edildiği savunuldu. Olayda hayatını kaybedenlerin yakınlarına 100 bin lira manevi, yaralı kurtulanlar için 50 bin lira manevi tazminat istendi.

  • 15 Ekim 2015

    Almanya sanığı iade etmedi

    Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü tarafından mahkemeye gönderilen yazıda Almanya’nın sanıklardan Murat Sonkur’u ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile yargılandığı gerekçesi ile iade etmediği bildirildi.

    15 Ekim 2015

  • 2 Temmuz 2015

     

    Aziz Nesin’in katliamdan bir gün önceki konuşması

    Birçok yayın organında Sivas Katliamı’nın sebebi olarak gösterilen Aziz Nesin’in konuşmasının tam metni yayınlandı.

  • 9 Ocak 2019

    İdam cezası almıştı, ‘yeniden yargılama’ istedi

    Ankara 1 Nolu DGM tarafından 28 Kasım 1997 yılında hakkında idam kararı verilen sanık Bekir Çınar’ın Yeni Akit gazetesinde yazısı yayımlandı. Çınar bu yazısında mahkeme hakimleri hakkında “FETÖ”yü işaret etti ve “yeniden yargılama” talep etti.

    9 Ocak 2019

  • 10 Mayıs 2019

    Firari sanıklar ilanla aranacak, aileler Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu

    Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi, firari üç sanık hakkında zamanaşımının 2023’te dolacağını kabul etti. Mahkeme sanıklar hakkında bir gazeteye ilan verilmesine veya ikametlerinin kapısına ilan asılmasına, 15 gün içinde mahkemeye gelmemeleri halinde kaçak sayılacaklarına hükmetti. Mahkeme, gelmemeleri halinde sanıkların mallarına el konulacağı yönünde de karar aldı.

    Madımak Oteli’nde hayatını kaybeden 33 kişinin yakınları ile olaydan sağ kurtulan bazı kişiler, firari üç sanık hakkında halen yargılamanın devam ettiğini, olaya ilişkin yargılamada makul sürenin aşılarak adil yargılanma haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulundu.

  • 8 Temmuz 2019

    Cüneyt Özdemir: ‘Haberde askerle ilgili kısmı kullanmadık’

    Gazeteci Cüneyt Özdemir yıllar sonra Sivas Katliamı’na ilişkin bir itirafta bulundu. Özdemir, Mehmet Ali Birand öncülüğünde hazırlanan 32.Gün programının konuyla ilgili bir dosya haber hazırladığını ancak haberde askerlerle ilgili kısmın kullanılmadığını söyledi.

    Özdemir, “Sivas Katliamı’na baktığımız zaman, büyük bir halk geliyor ve “yakın la yakın” diyorlar. İnsanlar otelde sıkışıyor. Ve ellerinde silahlarla bir grup asker geliyor. Ve sonra o asker çekiliyor. Sonra da bildiğiniz olaylar oluyor. Hep merak ettiğim şu: Asker neden çekildi? Kim çekti o askeri ordan?” dedi.

    8 Temmuz 2019

  • 31 Ocak 2020

     

    Erdoğan katliam sanığı hakkında af kararı verdi

    Cumhurbaşkanı Erdoğan, Sivas Katliamı davasında idama mahkûm edilen ve cezası ağırlaştırılmış müebbet hapse çevrilen 86 yaşındaki Ahmet Turan Kılıç hakkında af kararı verdi.

  • 10 Mart 2020

    Sivas katliamı sanıklarını ziyaret eden eski bakan öldü

    Adalet Bakanı olduğu dönemde Sivas katliamı sanıklarını ziyaret eden ve sanıkların avukatlığını da yapan Şevket Kazan, 86 yaşında çoklu organ yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti.

     

    10 Mart 2020

  • 1 Nisan 2020

    Erdoğan’ın affettiği sanık için Danıştay’a itiraz

    Avukatlar Şenal Sarıhan ve Kazım Genç, Sivas Katliamı sanıklarından Ahmet Turan Kılıç’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından affının kaldırılması için önce Danıştay’a başvuracaklarını, buradan gelecek yanıta göre de Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne gideceklerini açıkladı.

  • 2 Temmuz 2020

    Sivas Katliamı önergesi reddedildi

    HDP İstanbul Milletvekili Zeynel Özen’in Sivas Katliamı’nın araştırılmasını talep eden önergesi TBMM’de AKP, MHP ve İYİ Parti’nin oylarıyla reddedildi.

    2 Temmuz 2020

  • 9 Haziran 2021

    Firari sanıklar hakkında yakalama kararı

    Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi, zaman aşımına uğrayan Sivas Katliamı davasında dosyası ayrılan firari sanıklar Murat Sonkur, Eren Ceylan ve Murat Karataş hakkında yakalama kararı çıkardı. Mahkeme firari sanıklar için MİT’ten bilgi istenmesini karar vererek duruşmayı 6 Ekim tarihine erteledi.

  • 26 Haziran 2021

    AYM, Sivas Katliamı başvurusunu görüşecek

    Anayasa Mahkemesi, Sivas katliamına ilişkin “yargısal sürecin etkisiz olduğu” iddiasıyla 2014 yılında yapılan başvuruyu yaklaşık yedi yıl sonra 29 Haziran Salı günü görüşme kararı aldım. Mağdur yakınlarının avukatı Şenal Sarıhan, “Olumlu bir karar çıkmasını, AYM’nin bu ihlalleri görmesini bekliyoruz” dedi.

    26 Haziran 2021

  • 19 Ocak 2022

    Ağar ve Çiller’in dinlenmesi talebi reddedildi

    Sivas’ta 2 Temmuz 1993’te aydın ve sanatçıların da aralarında olduğu 33 kişinin katledildiği Madımak Katliamı’nın Almanya’da yaşayan üç fail yönünden davası Ankara 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Avukatlar, Mehmet Ağar‘ın tanık olarak dinlenmesini talep etti ve “Üç kişi; Ağar, Tansu Çiller, Sönmez Köksal konuşursa katliamın arkasındaki güçler ortaya çıkar” dedi. Mahkeme bu talebi reddedip, duruşmayı ileri bir tarihe atadı.

Kaynakça

Etiketler
Aziz Nesin Cafer Erçakmak Madımak Madımak Katliamı Recep Tayyip Erdoğan Şevket Kazan Sivas Sivas Katliamı Süleyman Demirel Tansu Çiller

The last comment and 130 other comment(s) need to be approved.
0 cevaplar

Cevapla

Katkıda bulunmak ister misiniz?

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir