TCK’nun 159/12 maddesi uyarınca yargılanan Emre Ersöz, 1 Haziran 1998’de verilen kararla 10 ay hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme, iyi hal gerekçesiyle Ersöz’ün cezasını erteledi. Karar tarihe, ‘Türkiye’de ilk kez internette yayınlanan bir mesaj nedeniyle suç sabit görülerek verilen ilk mahkumiyet kararı’ olarak geçti.

DSP-MHP-ANAP hükümeti Cumhurbaşkanı’ndan dönen tekliften yayınların basılı kopyasının yetkili kuruma sunulması maddesini çıkartıp, internet ortamında ‘hakaret’, ‘yalan beyan’, ‘şeref ve haysiyetin rencide edilmesi’ durumunda yayın sorumlusunun cezalandırılmasını öngören maddeler eklendi. 4676 sayılı kanun 7 Haziran’da kabul edildi. Cumhurbaşkanı Sezer önüne ikinci kez gelen düzenlemeyi kabul etti. Aynı hükümet Medeni Kanun ve TCK’da benzer düzenlemeleri hayata geçirdi.

İnternet ortamında yapılan yayınlara dair çok sayıda düzenleme ve ceza öngören 5651 sayılı yasa kabul edildi. Toplu cezalandırmanın önünü açan yasa yer ve servis sağlayıcılara da önemli yükümlülükler getirdi. Yasayla birlikte yüzlerce web sitesi hakkında erişim engelleme kararları alınmaya başladı. YouTube, sites.google, blogspot, wordpress.com, Google Groups, richarddawkins.net, egitimsen.org.tr gibi web siteleri tek bir içerik gerekçe gösterilerek aylarca erişime engellendi.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’nca hazırlanan düzenleme 011/DK-10/91 no’lu karar ile onaylandı. Düzenlemenin 22 Ağustos 2011’de yürürlüğe girmesi karar altına alındı. Yönetmeliğe göre her internet kullanıcısı aile, çocuk, yurtiçi ve standart olarak belirlenen internet paketlerini seçmek zorunda bırakıldı. Aboneler paketlere göre ‘yasaklanan’ sözcük barındıran sitelere giremeyeceği belirtilirken filtreyi aşmanın yasa kapsamında suç sayılacağı ifade edildi. Ayrıca internet kullanıcılarının sadece kendileri için belirlenen ad ve şifreyle internete girebilecekleri bir sistem getirildi.

5651 sayılı yasa ve beraberinde gelen erişim engelleme kararları toplum tarafından tepki ile karşılandı. Bu süreçte ‘İnternetime dokunma’, ‘Sansüre Sansür’ gibi platformlar kuruldu. Yasakları protesto için 4 yüzü aşkın site karartma eylemi yaptı. Bu platform, oluşum ve bilişim STK’ları İnternette Sansüre Karşı Ortak Platform çatısı altında toplandı. Ortak açıklamalar, Twitter ve Facebook eylemlerinin yanı sıra platform, ilk olarak 17 Temmuz 2010’da yüzlerce kişinin katılımıyla İstiklal Caddesi’nde sokak eylemi yaptı. 15 Mayıs 2011’de internet sansürü ve filtreleme girişimleri nedeniyle Türkiye’nin 30 ilinde “İnternetime dokunma” yürüyüşleri yapıldı. İstanbul Taksim’deki eyleme, tahminlere göre, 30 bini aşkın kişi katıldı.

Akademisyen Ahmet Yıldırım, “Google Sites” için alınan engelleme kararını Alternatif Bilişim Derneği’nin desteği ile AİHM’ne taşıdı. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye’yi mahkeme gideri dahil 8 bin 500 Euro tazminat ödemeye mahkum etti. Karar sonrası yer sağlayıcı web sitelerinin toplu engellenmesinin önüne geçen düzenlemelerin önü açıldı.

17-25 Aralık ‘Yolsuzluk operasyonu’ sürecinden hemen sonra 5651 sayılı kanunun kapsamı genişletildi. Torba Yasa ile yapılan değişikliklerle özel hayatın gizliliğinin ihlali durumlarında internete erişimin Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) tarafından önlenmesinin de öngörüldüğü maddelerin de içinde olduğu 125 maddelik kanun teklifi kabul edildi. Değişiklik ile özel hayatın gizliliğinin ihlaline bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde doğrudan TİB Başkanı’nın emri üzerine erişim engellenmesi yapılmasının da önü açıldı.

İnternet üzerinden yapılan yayınlara RTÜK denetimi getiren tasarı Meclis’te kabul edilerek yasalaştı. Meclis’te görüşmeleri süren torba tasarının kabul edilen ilgili düzenlemesine göre, radyo, televizyon ve isteğe bağlı yayın hizmetlerini sadece internet ortamından sunmak isteyen medya hizmet sağlayıcıları RTÜK’ten yayın lisansı, bu yayınları internet ortamından iletmek isteyen platform işletmecileri de yine RTÜK’ten yayın iletim yetkisi alacak.

Ankara Barosu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’na (RTÜK) internet platformlarını denetleme yetkisi veren yönetmeliğin iptali için, Anayasa’ya aykırılığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) itiraz yoluyla başvurulması talebiyle Danıştay’a dava açtı.

AK Parti ile MHP’li milletvekillerinin hazırladığı ve ‘sansür’ eleştirilerine yol açan 9 maddelik sosyal medya düzenlemesi Meclis Genel Kurulu’nda kabul edildi. İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Yasa 31 Temmuz’da Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yapılan değişikliklerle birlikte kişilik haklarının ihlal edildiği öne sürülen paylaşım ve haberlerin erişime engellenmesinin önü açıldı.

Türkiye’ye temsilci atamayan sosyal medya platformlarına reklam yasağı başladı. Reklam yasağını Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), Merkez Bankası ve Vergi Denetim Kurulu denetleyecek. Reklam yasağı kararının Resmi Gazete’de yayınlanmasıyla birlikte, Türkiye’de vergi mükellefi olan şirket ve kişilerin, söz konusu sosyal ağ platformlarına reklam vermesi yasaklandı. Bu kapsamda platformlarla reklam sözleşmesi de yapılamayacak. Sitelere reklam bedeli olarak para ödenemeyecek.

Sosyal medya yasasıyla ilgili konuşan AK Parti Afyon Milletvekili ve Anayasa Komisyonu Başkanvekili Ali Özkaya Almanya modeli üzerinde durduklarını fakat Türkiye’ye özel bir model getirmeyi hedeflediklerini anlattı. Özkaya, sosyal medyada dezenformasyon yapanlara 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilmesi ve sosyal medyayı bir süre kullanamama gibi cezalar getirilmesi gerektiğini savundu. 

Yazar Notu: Almanya’da kanuna aykırı içerik tespit edildiğinde, içeriğin yayından kaldırılması için sosyal ağ işletmelerine 24 saat süre tanınıyor. Aksi takdirde 50 milyon Euro’ya kadar para cezası kesiliyor.

Milli Eğitim Bakanlığı ile RTÜK iş birliğinde tüm eğitim kademelerinde öğrenim gören öğrencilere yönelik medya okuryazarlığı bilincini geliştirmek amacıyla “Medya Okuryazarlığı İş Birliği Protokolü” imzalandı.

AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal, internet medyası ve sosyal medyada yeni yaptırımlar öngören teklif ile ilgili, “Kamuoyunda ‘dezenformasyon yasası’ olarak bilinen düzenlemeyi Ekim ayına bırakmak durumunda kalmış bulunuyoruz” dedi.  Ünal, Meclis’te gazetecilere yaptığı açıklamada, Anayasa’ya göre 1 Temmuz’da tatile girmesi gereken Meclis’te, yasama çalışmalarının bu sürede tamamlanması gerektiğini söyledi.

İletişim Başkanı Fahrettin Altun, İletişim Başkanlığı bünyesinde ‘Dezenformasyonla Mücadele Merkezi’ oluşturulduğunu duyurdu. Altun, Twitter’daki hesabından yaptığı açıklamada, “Ülkemize karşı yürütülen sistematik dezenformasyon kampanyalarına karşı İletişim Başkanlığımız bünyesinde müstakil bir birim oluşturduk: Dezenformasyonla Mücadele Merkezi. Merkezimizin koordinatörü olarak atanan İdris Kardaş’ı tebrik eder, kendisine başarılar dilerim” dedi.

İstanbul Sulh Ceza Hakimliği tarafından İstanbul, Taksim’de meydana gelen patlama olayı ile ilgili görsel ve işitsel tüm haber ve sosyal paylaşım sitelerine yönelik yayın yasağı kararı verildi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK), Taksim’de meydana gelen patlama sonrası ortaya çıkan aykırı görüntülere ilişkin sosyal medya platformlarında bant daraltma uygulaması yapıldığını duyurdu.

Gazeteci Mir Ali Koçer hakkında deprem bölgelerinde yaptığı söyleşiler ve yayınladığı haberler nedeniyle soruşturma açıldı. 17 Şubat’ta Emniyet’te ifade veren Koçer, yasa kapsamında, Türk Ceza Kanunu’nun 217’nci maddesince düzenlenen  “halka yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” iddasıyla yargılanacak.