Kütahya ve Hatay’da 7 Mart’ta iki deprem oldu. Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’nün tespitine göre depremler 3,7 büyüklüğündeydi. Daha sonra da biri 4,1 büyüklüğünde 30’u aşkın deprem kaydedildi.

Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz, Bayındırlık ve İskan Bakanı Mustafa Demir, Sağlık Bakanı Recep Akdağ ve bölge milletvekilleri bölgede incelemeler yaptıktan sonra gazetecilere açıklamalarda bulundu. Bakan Çiçek ”Hiçbir sıkıntımız yok. Maalesef tabii bir afet, devlet olarak sizlerin bu acılarını bir nebze olsun dindirebilmek için buraya geldik. Olup bitenler karşısında yapabileceğimiz ne varsa onu yapmaya çalışıyoruz. Aldığımız bilgiler var, eksik ne varsa gidereceğiz. Allah başka sıkıntı göstermesin, ufak tefek eksiklikler varsa bu imkansızlıktan değil, bu işlerde biraz telaş olur ondan kaynaklı” dedi.

İstanbul Teknik Üniversitesi Maden Fakültesi öğretim üyesi aynı zamanda Türkiye Bilimler Akademisi’nde görevli Prof. Dr. Naci Görür, can kaybına uyarıların dikkate alınmamasının neden olduğunu söyledi. Prof. Görür, ayrıca Doğu Anadolu fay hattının büyük bir deprem üretebileceğini de ifade etti.

Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek, Elazığ’daki depremde ölü sayısını başlangıçta 57 olarak açıkladıklarını, ancak bu durumun “çift yazılmadan” kaynaklandığını belirterek, sayının şu an itibarıyla 51 olduğunu bildirdi.

Elazığ’daki depremin ardından 84 artçı sarsıntı meydana geldi. Depremin büyük hasar verdiği Okçular Köyü’nde de, enkaz kaldırma çalışmasını izledikleri anda meydana gelen şiddetli artçı sarsıntı köylülerin panik yaşamasına ve can havliyle kaçışmalarına neden oldu neden oldu.

Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi, “Deprem Konseyinin” AK Parti hükümeti tarafından gerekçesiz olarak Konsey Üyelerine dahi haber verilmeksizin kapatılmasının depremle mücadelede önemli bir engel olduğunu söyledi. Yapı stokunun depreme dayanıklılığının belirlenmesinin pilot projelerle sınırlı kaldığını belirten HKMO, “deprem değil kerpiç öldürdü” dedi. Her yaşanan depremde iktidarın yeni yapılmaya başlanan TOKİ konutlarını hatırlatması ise rant olarak değerlendirildi.

8 Mart 2010’da meydana gelen Elazığ depreminden sonra TBMM başkanlığına bu depremle ilgili altı adet soru önergesi sunuldu. Sunulan altı önergenin iki tanesi süresi geçtikten sonra olmak üzere toplam üç tanesi cevaplandırıldı. Cevaplandırılan önergelerden biri, 10 Mart 2010 tarihinde ve CHP Milletvekili Mehmet Sevigen tarafından verilen önerge idi. Önergede yer alan sorular ve dönemin Elazığ Valisi Muammer Erol tarafından verilen cevaplar şöyle: 

Soru: Depremden bir hafta önce bölgede deprem olacağına yönelik bir uyarı mektubu geldi mi, bu mektup geldiyse neden tedbir alınmadı ve tedbirsizliğin sorumlusu kim?

Cevap: Herhangi bir mektup veya bildirim gelmemiştir.

Soru: Depremin yaşandığı yere yardım götürmek yerine, bakanlar ziyaret edeceği için bölgede asfalt çalışması yapılmasını doğru buluyor musunuz?

Cevap: Bahsedilen bölgelerde asfalt 2006, 2007 senesinden beri var. 

Soru: Deprem riski olan diğer iller için önlem alınacak mı?

Cevap: (Alınamadı.)

Soru: Vatandaşların daha güvenli konutlarda yaşaması için destek sağlanacak mı?

Cevap: TOKİ tarafından gerekli çalışmalar sürdürülmektedir.

Soru: Depremden zarar görenlerin, zararları karşılanacak mı?

Cevap: (Alınamadı.)

Olayla ilgili ikinci önergeyi CHP’den Malatya Milletvekili Ferit Mevlüt Aslanoğlu ve 22 Milletvekili verdi. Önergenin başlığı “Doğu Anadolu Fay Hattındaki illerin deprem riskinin araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla bir meclis araştırması açılmasına ilişkin önerge” idi. Bu önerge de hükümsüz* kaldı.

*Hükümsüz kalma: Verilmiş olduğu yasama dönemi içerisinde sonuçlandırılmamış olan önergelerin düşmesi ve geçerliliğini yitirmesi durumu

CHP’den Kemal Demirel tarafından, dönemin Milli Eğitim Bakanı Nimet Baş’a (o dönemde Nimet Çubukçu) yönelik bir önerge verildi. Önergede yer alan sorular, özetle şöyleydi: Elazığ’daki okulların kaçı, depreme dayanıklılık açısından kontrol edildi? Bu kontroller sonucunda kaçında gereken çalışmalar yapıldı?

Önerge, süresi geçtikten sonra, 8 Haziran 2010’da cevaplandı. Verilen cevap şöyleydi: Toplam 92 okulun deprem testi yapıldı, 52 okulun testi sonuçlandı kalanlarının sonucu bekleniyor, 35 okulun güçlendirmeye ihtiyacı olduğu tespit edildi, tespit edilenlerin 10’unda çalışmalar yapıldı, dört okul ise güçlendirme veya tadilat yapılmaya değer görülmediği için yıkıldı.

Elazığ Valiliği bünyesinde, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü ve ÇEKUL ortaklığında kurulan bir komisyonla tarihi Palu kentinde depremden etkilenen kültür varlıklarının durumu hakkında bir rapor hazırlandı. Rapora göre tarihi kentteki hasarlar daha fazla artmış ve yapılar büyük oranda tehlikeye girmişti. ÇEKUL’un sitesinden yapılan çağrıda “Ayakta kalmış az sayıdaki yapılara müdahale edilerek restorasyonu sağlanmalıdır.” denildi. Depremden etkilenen eserlerden bazıları şöyleydi: “Kilise, Ulu Camii kalıntıları, Küçük Cami’nin kalan duvarları, eski Hamam, Dükkan Önü Merkez Cami’nin kemerleri, Seydili Köyü Cami”.

Elazığ Mimarlar Odası Başkanı Erkan Karakaya, Elazığ depremini kerpiç evlere bağlayan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı bir panelde yaptığı sunumda eleştirince Vali Muammer Erol sinirlendi. Erol, depremden sonra yapılan yardımları küçümseyen, hiçe sayan ve betonarme yerine kerpici öneren anlayışı ‘kutladığını’ söyledi. Vali Erol, “Betonarme yapıları bırakacağız, sizin bu çok yani mimari mesleğinizin bilgisinden tecrübesinden kaynaklanan bu ifadelerinizi rehber alarak kerpiç yapılar yapacağız. Teşekkür ederim, sağolun” diyerek, kürsüyü terk etti.

KSCE Journal of Civil Engineering isimli dergide yayımlanan bir makalede depremden etkilenen kerpiç evlerdeki düşük kil ve saman oranına sahip numunelerin düşük mukavemetli olduğu ortaya çıkarken, yüksek oranda bu tür malzemelere sahip olanların yüksek mukavemetli olduğu görüldü. Yani sağlam kerpiç evler sorunlu değildi.

MHP’den Elazığ Milletvekili Enver Erdem ve 20 Milletvekili tarafından depremden iki buçuk sene sonra Elazığ İlindeki deprem riskinin araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi” verildi. Bu önergenin de akıbeti hükümsüz oldu.

Konutlarla ilgili Muhtar Ferdi Demir, karşılaştıkları sorunlara bir de konut fiyatlarının ve yüksek taksitlerinin eklendiğini de hatırlatarak, şöyle dedi: “Ekonomik olarak mağdur olan vatandaşlar zaten sorunlu konutlarda oturuyor ve bu kadar uçuk fiyatları ödeyecek güçleri de yok. TOKİ müstakil tek konutları vatandaşa 75 bin lira, Toplu konutların maliyeti ise 100 bin TL ile 120 bin TL arasında fiyatlar değişmekte, Depremzede borçlandırılmıştır. Konutların iki yıl ödemesiz, faizsiz 20 yıl vadeli olarak bizlere hesap çıkarılmış. Bu denli kullanışsız, güvensiz, sağlıksız evlere bu kadar para ödemek hiç de akıl karı değil.” 

İletişim Başkanlığı, Twitter hesabından yaptığı videolu bir paylaşımda son 17 yılda deprem vergileri ve yapılan harcamalarla ilgili detayları açıkladı. Açıklama içerisinde 2010’daki Elazığ depremi sonrası bölgeye 3,92 milyar lira yardım yapıldığı bilgisi bulunuyordu.