Evlilik teklifi, isteme, damat kahvesi, nişan, çeyiz serme, kına, gelin çiçeği, düğün, hamilelik, çocuk yetiştirme, ev dekorasyonu… Toplumun, gelin olmaya yüklediği pek çok rol ve sorumluluk var. Türkiyeli pek çok insan da bu yükümlülüklere aşina. Aile, yakın ve uzak akrabalar, arkadaşlar, konu komşu yetmez; popüler kültürün nice ürünü de gelinlerden beklentilerini ardı ardına sıralar. 

“Daldan dala” ikilemesini, yayınlandığı 2004 yılında nefes alan her canlının aklına mıh gibi kazıyan Semra Kaynana efsanesinin doğduğu “Gelinim Olur Musun?”, gelinler ile ezeli rakipleri kaynanaları karşı karşıya getiren en meşhur programlardan biriydi. 2000li yıllarda popülerliği zirveye ulaşan bu tip yapımlar, cephede dövüşür gibi dövüşen gelin ve kaynanaların arasındaki gerilim ve dramadan nemalanıyordu. 

Popüler kültür temsilinde makbul gelin olmanın kıstası, “Gelinim Olur Musun”dan “Gelin Evi” programına dek geçen zamanda büyük bir değişime uğradı. “Gelinim Olur Musun” ve türevlerindeki programlarda gelinlerden beklenen kaynanalarıyla ilişkilerinde vakur ama gururlu bir tavır yakalayabilmesi iken, şatafat sağanağı Gelin Evi’nde gelinlerin her şeyin en iyisine ve en gösterişlisine sahip olması talep ediliyordu. Kimi zaman bu beklentiler öylesine ağırlaşıyordu ki, gelinler de bu duruma isyan ediyordu. Örneğin, Gelin Evi yarışmacılarından Melek Hanım, kendi düğününde dans ettiği videoyu medeni durum mevkidaşları ile paylaştığında, bir diğer yarışmacı Seçil Hanım tarafından eleştirilmiş, “robot gibi dans ettiği” söylenmişti. Melek Hanım ise Seçil Hanım’a “Hiçbir gelin robot değildir” diyerek, baskılara boyun eğmek yerine isyan etmeyi seçmişti. İnternette de geniş kitlelere ulaşan Melek Hanım’ın veryansını, yeni gelin müessesesinin dönüşümünün işaretlerinden biriydi. 

Tostlara bağlanan kurdeleler, sebze meyveyi sofrada A Ş K yazan kahvaltılıklara doldurmak ya da tuvaletlere döşenen mumlar… Sosyal medyada tipik bir gelin grubundaki paylaşımların çoğunda, basit gündelik olaylar abartılı sunumlarla harmanlanıyor. Beyanları ‘pembe gelin’ olan yeni evlilerin en sık kullandığı hashtaglerden birinin #sunumönemlidir olması da, sunum mefhumunun ehemmiyetini gözler önüne seriyor. 

Kapalı gruplarda birikmeye başlayan ve sunumun şaşa çıtasını arşa çıkaran paylaşımlar, zamanla kapalı grupların dışına taşıyor. Gelinlerin abartılı sunum ritüelleri, gelin gruplarındaki dünyaya aşina olmayan sosyal medya kullanıcıları tarafından şaşkınlıkla karşılanıyor. CNN Türk’ün haberine göre, bu şaşkınlığa sebep olan bir tosta kurdele bağlanıp sunulması. Ancak tabirin kullanım şekline bakılırsa ilk kıvılcımı yakanın, eltisine mahcup olmaktan son anda kurtulan gelinin şu sözleri olduğu görülüyor: 

“Eltimin pat diye kahveye gelmesi ve sunumsuz yakalanmam ? şükür alelacele çokoprensleri kurdeleyle bağlayabildim ✌️??” 

Sosyal medyada ortaya çıkan pek çok benzeri gibi, sunumsuz yakalanmak akımı asla tam olarak unutulmuyor, üzerinden yıllar geçse de hatırlanmaya devam ediliyor. 2019 yılında yazar Burçin Tetik’in regl kanı bulaşmış kıyafetlerini “Regle sunumsuz yakanladım” diyerek paylaşması akımı yeniden, bu kez farklı bir bağlamda gündeme getiriyor. Tetik’in paylaşımı destek gördüğü kadar, tepkiyle de karşılanıyor. Reglin utanç vesilesi olmaması gerektiğini söyleyerek regl olmanın görsel temsillerine sınır çekme yarışına girenlerin tartışması, Twitter’da “Regl” kelimesini trendlere dahi taşıyor. Böylece, sunumsuz yakalanmak efsanesi uzun süredir yattığı uykudan uyanıyor. Tetik, evlilik müessesesinin internetteki yapıtaşlarından biri olan kızlarsoruyor’a dek taşınan tartışmayı şöyle hatırlıyor: 

“Reglim oldukça şiddetli geçtiği için hayatımı belirleyici olabiliyor, ben de bu konuda konuşmayı seviyorum. “Regle sunumsuz yakalandım” hikayesi de metroyla eve dönerken yolda birden kan olan taytımı görünce yaptığım anlık bir paylaşımdı. Sosyal medya böyle bir şey sonuçta, yediğimizi içtiğimizi, geçtiğimiz yolları, gündelik hayatımızı görselleştiriyoruz. Mizahi bir yanı vardı, yani regl kapımı çalmış ama ben pedsiz, tamponsuz, hazırlıksızım, onu paylaşıyorum. O açıdan çok da doğaldı, öyle düşünülmüş, kurgulanmış bir yanı yoktu. Birkaç eril troll gelip laf eder diye düşünmüştüm ama o akşam regl kelimesinin TT olacağını, konunun bu kadar yayılacağını tahmin etmemiştim. Kızlarsoruyor’da başlığının açıldığını görünce, hah dedim, yürümüş bu tweet. O yüzden çok da iyi oldu diye düşünüyorum, “Sunumsuz yakalanma” detayı da yayılmasını kolaylaştırıp regl görünürlüğüne biraz olsun katkı sağlamış olabilir.”

Pedlerin siyah poşetler içinde yok olmasının umulduğu bir coğrafyada, teşhirinin tartışma yaratması elbette ki sürpriz değil. Şaşırtıcı olan, sosyal medyada bir akım haline gelen tabirlerin hangi olayda ve ne zaman küllerinden doğacağını hiçbir zaman bilemeyecek olmamız.