Cumhurbaşkanlığı Kabine Toplantısı sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, “Bizdeki bilgilere göre Suud vatandaşı olan kişi hala Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğunda.” diye konuştu.

Bloomberg’in sorularını yanıtlayan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, “Bu binalar egemen topraklardır ancak buraya girmelerine, arama yapmalarına ve ne yapmak isterlerse yapmalarına izin vereceğiz. Saklayacak hiçbir şeyimiz yok” ifadelerini kullandı.

ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi Başkanı ve Tennessee Senatörü Bob Corker, konunun takipçisi olduklarını ve tepkilerini Suudi Arabistan’ın Washington Büyükelçisi’ne ilettiklerini söyleyerek, Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’ndaki güvenlik kamerası görüntülerinin ilgili yetkililere verilmesi çağrısında bulundu.

Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçının kayboluşunun dördüncü gününde, Türk Arap Medya Derneği, konsolosluk önünde dayanışma eylemi gerçekleştirdi. Basın açıklaması yapan Türk Arap Medya Derneği Başkanı Turan Kışlakçı, Suudi Arabistan’ın açıklamalarının tatminkar olmadığını vurgulayarak, “Cemal Kaşıkçı’nın en kısa zamanda, ‘misafir’ edildiğini düşündüğümüz İstanbul’daki konsolosluk binasından serbest bırakılmasını veya bulunduğu mekanın derhal belirtilmesini talep ediyoruz. Başına bir şey gelmesi halinde bunun uluslararası hukuka aykırı olduğunu ve mutlaka takipçisi olacağımızı ifade ediyoruz” dedi.

Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosu Muhammed El Uteybi, iddiaların dedikodudan ibaret olduğunu söyleyerek Reuters foto muhabirine Kaşıkçı’nın içerisinde olduğu iddia edilen diplomatik misyonu gezdirdi.

Reuters Haber Ajansı’na konuşan iki Türk yetkili, “Türk polisinin ilk değerlendirmesi, Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan’ın İstanbul’daki konsolosluğunda öldürüldüğü yönünde. Cinayetin önceden tasarlandığını ve cesedin daha sonra konsolosluktan taşındığını düşünüyoruz” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cemal Kaşıkçı’nın durumu hakkındaki sorulara, “Yazılı ve görsel medyada konuyla ilgili farklı haberler çıkıyor. Bunlar ister istemez bizi düşündüren konular. Bir an önce neticeyi almak zorundayız. Başkonsolosluk yetkilileri ‘buradan çıktı’ demekle kendini kurtaramaz. Eğer çıktıysa bunu ispat etmelisin.” yanıtını verdi.

Suudi Büyükelçi ikinci kez Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı. Türkiye Suudi Arabistan İstanbul Başkonsolosluğu’nda arama talebinde bulundu.

Yazar Notu: 1975  Viyana Sözleşmesi kapsamında konsolosluk ve diplomatik misyonların dokunulmazlığı bulunuyor.

Kaşıkçı’nın kaybolmasına ilişkin ilk kez açıklama yapan ABD Başkanı Donald Trump, Kaşıkçı’nın durumuna ilişkin bir bilgisi olamadığını belirtti ve gazetecinin akıbetiyle ilgili Suudi Arabistan yetkilileriyle henüz görüşmediğini ancak görüşeceğini belirtti.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise yaptığı açıklamada, “ABD Dışişleri Bakanlığı yetkilileri, konuyla ilgili olarak diplomatik kanallar üzerinden Suudi Arabistan ile görüşmektedir. Suudi Arabistan yönetimine, Kaşıkçı’nın ortadan kaybolmasıyla ilgili soruşturmayı tamamen desteklemesi ve bu soruşturmanın sonuçları hakkında şeffaf olması çağrısında bulunuyoruz.” ifadelerini kullandı.

Aynı gün, Washington Post Gazetesi Cemal Kaşıkçı’nın 13.14’te konsolosluğa giriş yaparken kaydedilen güvenlik kamerası görüntüsünü yayınladı.

DHA haber ajansı, 6’sı daha sonra dahil olan 15 kişilik bir Suudi ekibin 2 Ekim’de Suudi Arabistan’dan, Türkiye’ye geldiklerini gösteren güvenlik kamerası görüntülerini yayınladı. İddiaya göre gelenler arasında bir de Suudi Adli Tıp görevlisi vardı. Suudi Arabistan 2 Ekim tarihinde Türkiye’ye heyet göndermediğini iddia etti. Görüntülere göre,

03.28‘de 9 kişi taşıdığı belirtilen ilk uçak Riyad’dan havalanıp İstanbul Atatürk Havalimanı’na indi.

03.37‘de 9 kişi pasaport kontrolünden geçti.

05.05‘te ekip Levent’teki Mövenpick otele girdi ve ayrı gruplar halinde 09.40 ve 10.50’de çıktı.

13.14′te Kaşıkçı konsolosluk binasına girdi

15.08‘de Suudi Arabistan’dan geldiği belirtilen ekip iki konsolosluk aracı hızla binadan çıkarken görüldü.

15.11′de Mercedes Vito marka iki araç binaya önüne geldi ve kapalı garaja giriş yaptı.

19.57-20.11 saatleri arasında otelden ayrılan ekip konsolosluk aracıyla Atatürk Havalimanı’na gitti.

21.00′da ekip iki özel jetle Türkiye’den ayrıldı.

CNN International gizli haber kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Cemal Kaşıkçı’nın, Suudi Arabistan’ın İstanbul Büyükelçiliğinde öldürüldüğüne dair Türkiye’nin elinde şok edici ses ve görüntü kayıtlarının olduğunu öne sürdü.

Aynı gün, 22 Amerikalı senatör Trump’a gönderdikleri mektupta, Cemal Kaşıkçı ile ilgili Küresel Magnitsky Yasası kapsamında resmi soruşturma başlatılmasını ve sorumlulara yaptırım uygulanması talebinde bulundular. Trump ise “Askeri teçhizata ve diğer şeylere 110 milyar Dolar harcıyorlar ki bu da iş sahası yaratıyor” diyerek Kaşıkçı’nın kaybolması nedeniyle Suudi Arabistan’a silah satışını kısıtlamaya henüz hazır olmadığını ilan etti.

Not: Dünyanın en büyük silah ithalatçılarından biri olan Suudi Arabistan ithalatının büyük bir çoğunluğunu ABD’den karşılıyor.

Türk ve Suudi yetkililer Suudi Arabistan Başkonsolosluğuna girerek 9 saatlik olay yeri incelemesinde bulundu.

Aynı gün, ABD Başkanı Donald Trump, Twitter hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, “ Suudi Arabistan Kralı ile konuştum. Cevap bulmak için Türkiye ile yakın çalıştıklarını söyledi. Hemen Dışişleri Bakanımızı Kral ile görüşmesi için gönderiyorum.” dedi. 

Amerika Birleşik Devletleri Merkezi Haberalma Teşkilatı’nın (CIA), gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesi emrini Suudi Arabistan veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ın verdiği sonucuna ulaştığı iddia edildi.

Aynı gün, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, olaya ilişkin değerlendirmelerde bulunmak için Riyad’ın ardından Türkiye’ye geldi. Pompeo, “Türk ve Suudi yetkililerle, incelemelerini bitirip bulunanları açıklayıncaya kadar yakın temasta olmaya devam edeceğiz.” dedi.

New York Times gazetesi, ABD Merkezi Haberalma Teşkilatının (CIA) Kaşıkçı’nın öldürülmesi emrini Muhammed bin Selman’ın verdiği iddialarını içeren raporu daha yayımlanmadan yok saydığının altını çizerek, “Trump için, Prens Muhammed’in telefonda kendisinin cinayetle hiçbir alakasının olmadığını söylemesi yeterli.” ifadesine yer verdi.

Aynı gün Almanya, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayeti ile ilişkisi bulunan 18 kişiye ülkeye giriş yasağı getirirken daha önce onayı verilen satışlar dahil silah sevkiyatını da tamamen durdurdu.

ABD’deki Fox News kanalına konuşan Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Adil el Cubeyr, Kaşıkçı’nın ölümü hakkında ilk defa ‘cinayet’ ifadesini kullandı. Cubeyr, “Tüm gerçekleri bulmak ve bu cinayetin sorumlularını cezalandırmakta kararlıyız. Bunu gerçekleştiren bireyler, yetki alanlarının dışına çıkarak bunu yaptılar” diye konuştu.

TBMM’deki Grup Toplantısı’nda Kaşıkçı cinayetine ilişkin konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Şu ana kadar ortaya çıkan bilgiler Cemal Kaşıkçı’nın vahşi bir cinayete kurban gittiğini gösteriyor. Bu cinayetin planlı işlendiğine dair elimizde deliller var. Cinayet günü bu 15 kişi niçin İstanbul’da toplanmıştır? Bu kişiler kimden emir almıştır? Başkonsolosluk binası niçin günler sonra açılmıştır? Öldürüldüğü resmen kabul edilen bir kişinin cesedi niçin hala ortada yok?” ifadelerini kullandı.

Suudi Arabistan, Türkiye’nin şüphelilerin iade edilmesi ve Türkiye’de yargılanması taleplerini reddetti.

Suudi Arabistan Başsavcılığı Sözcüsü Şelan eş-Şelan, düzenlediği basın toplantısında, “Kaşıkçı’nın cesedi, konsoloslukta parçalanarak dışarı çıkarıldı” dedi. Kaşıkçı’yı öldüren ekibi kurma emrini eski İstihbarat Başkan Yardımcısı Ahmed el-Asiri’nin verdiğini, öldürme emrinin ise ekibin başkanı tarafından verildiğini ifade eden Şelan, “Kaşıkçı’nın öldürülmesi olayında 5 kişinin idamı istendi.” diye konuştu.

Yalova’da, Kaşıkçı cinayetine ilişkin bir villada arama yapıldı. Yapılan açıklamada, “Kaşıkçı’nın öldürülmesi olayını gerçekleştiren şüphelilerden Mansour Othman M. Abbahussaın’ın olaydan bir gün önce, 1 Ekim’de Yalova’da ikamet etmekte olan Suudi Arabistan vatandaşı ‘Ghozan’ kod adlı Mohammed Ahmed A. Alfaozan isimli şahısla iletişim kurduğu tespit edilmiştir. Yapılan bu görüşmenin, öldürülen gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın cesedinin parçalara ayrıldıktan sonra yok edilmesine/saklanmasına yönelik olduğu değerlendirilmektedir. Bu sebeple İstanbul Emniyet Müdürlüğü ekipleri tarafından arama işlemleri yapılmaktadır.” denildi.

CNN International, Cemal Kaşıkçı’nın, Kanada’nın yaşayan Suudi aktivist Ömer Abdülaziz’e WhatsApp’tan gönderdiği mesajlarda, Suudi Arabistan’ı ve Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ı eleştirdiği ve gazetecinin öldürülmesi için bu mesajlaşmaların da bir faktör olabileceğini öne sürdü. Abdülaziz, “Telefonumun hacklenmesi, Cemal’e olanlar konusunda önemli bir rol oynadı. Gerçekten çok üzgünüm. Bu suçluluk, beni öldürüyor.” dedi.

ABD’li bir grup senatör, Suudi Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın Cemal Kaşıkçı cinayetinden sorumlu tutulmasını öngören tasarıyı Senatoya sundu.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Cemal Kaşıkçı cinayetine ilişkin olarak, “İstanbul’da yaşananlar korkunç. Her ülke bu konuyla ilgili ne yapacağına karar vermeli ama Suudi Arabistan’da istikrar bozulursa sadece Ortadoğu’da değil, tüm dünyada istikrar bozulur.” diyerek Suudi Arabistan’a destek mesajı verdi.

Aynı gün, Kaşıkçı cinayetinden Muhammed bin Selman’ın sorumlu tutulmasını öngören tasarı, ABD Senatosu’nda kabul edildi. Senato ayrıca, ABD’nin Yemen’de Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyona verdiği askeri desteğin durdurulmasını içeren yasa tasarısını da kabul etti.

Washington Post gazetesi, Muhammed bin Selman’ın en yakın danışmanlarından biri olan ve Kaşıkçı cinayeti için İstanbul’a gelen suikast timini yönettiği iddia edilen Suud el-Kahtani’nin, cinayet ortaya çıktıktan sonra sırra kadem bastığını ve kendisine ne olduğuna ilişkin çelişkili ifadeler kullanıldığına dikkat çekti.

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Suudi Arabistan Kralı Selman Bin Abdulaziz ve Veliaht Prens Bin Selman ile görüştü. Pompeo, “Kral ve Veliaht Prensi, Kaşıkçı’yı öldürenlerden hesap sorulması gerektiği konusunda hemfikir” diye konuştu.

Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, Kaşıkçı cinayeti soruşturması kapsamında Türkiye’ye gelen Birleşmiş Milletler Yargısız ve Keyfi İnfazlar Özel Raportörü Agnes Callamard ile görüştü.

–     İstanbul Emniyet Müdürlüğünün yayımladığı 2018 yılı faaliyet raporunda, Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu konutunda 2 su kuyusu, bir de doğal gaz ve odunla ateşlenebilen tandır bulunduğu belirtildi. Çifte ateş ile ısı değeri bin dereceye kadar yükseltilebilen tandırın bu ısı derecesiyle yakılması halinde DNA parçalarının yok edilebileceği ifade edildi.

–     Çürüyen ve yakılan kemikler üzerinde DNA olup olmadığını bilebilecek uzmanlığa sahip olduğu belirtilen ve 15 kişilik infaz ekibinin içinde yer alan Suudi İçişleri Bakanlığı Adli Tıp Uzmanı Tabip Yarbay Salah Mohammed A. Tubaigy’in lisans tezini “Kemikten elde edilen DNA analizi” üzerine yazdığı bildirildi.

–    “Kaşıkçı’yı kapıda karşılayan görevli, anında içeriye bilgi veriyor. Aynı görevli, Hatice Cengiz’i gördüğü halde içeriye, “Kaşıkçı’yı dışarıda bekleyen var” demiyor. Bahsetmiş olsa infaz durdurulurdu. Bir ihtimal daha var. Belki de Hatice Cengiz nişanlısı gibi o vahşetin ikinci kurbanı olacaktı” denildi.

–     Yapılan araştırmalarda, infaz timinin Kaşıkçı’yı öldürdükten sonra konuta restorandan 32 porsiyon pişmemiş et sipariş ettiği ve bunun planın bir parçası olabileceği belirtidi.      

ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Cemal Kaşıkçı cinayetiyle ilişkisi olduğu tespit edilen 16 Suudi vatandaşının ABD’ye girişlerinin yasaklandığını duyurdu.

Birleşmiş Milletler’in Kaşıkçı cinayetine ilişkin hazırladığı rapor, Suudi Arabistan’da cinayete ilişkin görülen davada, cinayet planının en önemli ismi Veliaht Prens bin Selman’ın eski danışmanı Suud el-Kahtani ile infaz timindeki çok sayıda kişinin yargılanmadığını kesinleştirdi.

Suudi Arabistan Başsavcılığı Sözcüsü Şelan eş-Şelan, Cemal Kaşıkçı davasında 5 kişinin idamına, cinayetin üstünü örtmekle suçlanan 3 kişinin ise toplam 24 yıl hapsine hükmedildiğini bildirdi. Suudi Arabistan’da görülen davada, Kraliyet Danışmanı Suud el-Kahtani, eski İstihbarat Başkan Yardımcısı Ahmed Asiri ve Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosu Muhammed el-Uteybi’ye herhangi bir suçlama yöneltilmedi.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Cemal Kaşıkçı cinayetine yönelik yürütülen soruşturmayı tamamladı. Soruşturma sonucunda, 20 sanık hakkında ‘tasarlayarak ve canavarca hisle eziyet çektirerek kasten öldürme’ suçlamasıyla ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istedi.

Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesine ilişkin 11. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen duruşmada, “Tasarlayarak ve canavarca hisle eziyet çektirerek kasten öldürmeye azmettirme” ve “tasarlayarak ve canavarca hisle eziyet çektirerek kasten öldürme” suçlarından dava açılan 20 sanık yargılandı. Duruşmaya, haklarında yakalama kararı bulunan firari 20 sanık katılmadı.

Görülen duruşmada, müşteki sıfatıyla ifade veren Kaşıkçı’nın nişanlısı Hatice Cengiz, “Cemal çok büyük bir ihanet ve kandırmaca ile oraya çağrıldı. Bu işi bilen herkesten şikayetçiyim, talimat veren herkesten şikayetçiyim. Orada uçan kuştan bile şikayetçiyim.” dedi.

Washington Post gazetesi, kaşıkçının öldürüldüğü yerdeki olay yeri inceleme çalışmalarının görüntülerini yayınladı. Olayın ardından temizlik ekibinin etrafı temizlemesine rağmen polis ekiplerinin luminol incelemelerinde bazı izlerin görülebildiği de görüntülere yansıdı.

ABD istihbaratı tarafından 2018 yılında hazırlanan “Kaşıkçı istihbarat değerlendirme raporu” yayınlandı. Raporda Kaşıkçı’nın öldürülmesini onaylayan kişinin Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman olduğu bildirildi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Suud yönetimine muhalefet edenleri Suudi Arabistan hükümetine şikayet ettikleri tespit edilen 76 Suudi vatandaşa yaptırım uygulamaya karar verdiklerini duyurdu.

ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğünün yayımladığı Kaşıkçı raporunun ilkinde yer alan Abdulla Mohammed Alhoeriny, Yasir Khalid Alsalem ve İbrahim al-Salim adlı kişilerin isimlerinin raporun güncellenen ikinci versiyonunda silindiği ortaya çıktı. ABD Ulusal İstihbarat Direktörlüğü ve Beyaz Saray konuya ilişkin soruları yanıtlamadı.

ABD Temsilciler Meclisi Cemal Kaşıkçı cinayetindeki rolü gerekçesiyle Suudi Arabistan’a silah satışını sınırlayan yasa tasarısını oy çoğunluğuyla kabul etti.

Kaşıkçı’yı öldüren 15 kişilik suikast timinde yer alan 1 şüpheli, Fransa’nın başkenti Paris’teki Charles-de-Gaulle Havaalanında gözaltına alındı. Savcılar, Türkiye’nin yakalama emrinin uygulandığını, ancak daha sonra derinlemesine yapılan incelemeler sonucunda bu kişinin serbest bırakıldığını belirttiler.

Cemal Kaşıkçı’nın katledilmesine ilişkin İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada mahkeme heyeti, Suudi Arabistan Krallığı’ndan Türkiye’de yargılanan sanıklar hakkında Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesine ilişkin bir soruşturma veya kovuşturma olup olmadığına ve  sanıklar hakkında kesinleşmiş karar var ise gönderilmesi için istenen belgelerin beklenmesine hükmetti. Dava 31 Mart’a ertelendi. 

Kaşıkçı’nın öldürülmesine ilişkin İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın sekizinci duruşmasında mahkeme, davanın durmasına ve yargılamanın Suudi Arabistan adli makamlarına gönderilmesine karar verdi.

İstanbul 12. Ağır Ceza Mahkemesi, İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesince açıklanan davanın durdurulması ve dava dosyasının Suudi Arabistan yetkili makamlarına devrine yönelik hükme Kaşıkçı’nın nişanlısı Hatice Cengiz tarafından yapılan itiraz reddedildi. 

İstanbul 11. Ağır Ceza Mahkemesi, Cemal Kaşıkçı’nın katledilmesine ilişkin 17 Haziran 2022’de 26 sanık hakkındaki davanın düşürülmesine yönelik ek karar verdi. Oy birliğiyle alınan kararda, 7 Nisan 2022’de davanın durmasına ve devredilmesine hükmedildiği hatırlatıldı.